ارزیابی کارایی ارقام مختلف گندم از لحاظ جذب و مصرف فسفر در خاک فسفات

به منظور غربال گری ارقام مختلف گندم از لحاظ کارایی جذب و مصرف فسفر، آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با ۲۰ رقم گندم و دو منبع کود فسفاته شامل فسفر محلول (PS) از منبع KH۲PO۴ و فسفر نامحلول از منبع سنگ فسفات (RP) در سه تکرار با هم مقایسه شدند. ارقام از لحاظ عملکرد اندام هوایی، مقدار و غلظت فسفر کل، کارایی جذب و مصرف فسفر و شاخص فسفرکارایی اختلاف معنی داری در سطح یک درصد نشان دادند. در بین ارقام مورد بررسی، مرودشت با شاخص پاسخ به کود برابر ۳/۸ کودپذیری بالا درحالی که رقم هامون با شاخص ۶/۵ گرم کودپذیری نسبتا پایینی را نشان داد. شاخص کارایی جذب فسفر (PACE) ۳بطور متوسط برای ارقام گندم ۰۴/۰ بدست آمد که از این نظر رقم کرج ۱ و آزادی به ترتیب با ۰۲/۰ و۰۷/۰ پایین ترین و بالاترین کارایی را داشتند. متوسط کارایی مصرف فسفر (PUTE)۴ برای ارقام گندم در حالت مصرف سنگ فسفات ۸۲/۰ و در حالت مصرف فسفر محلول ۳۱/۰ بود و دامنه این شاخص از ۶/۰ (رقم آزادی) تا ۱۲/۱ گرم ماده خشک بر میلی گرم فسفر (مغان۱) تغییر کرد. از لحاظ شاخص فسفر کارایی (PE)۵ ارقام مرودشت و کرج۱ با ۵/۴ پایین ترین و رقم آزادی با ۵/۱۴ درصد بالاترین کارایی را داشتند. شاخص فسفر کارایی با غلظت فسفر گیاه همبستگی ضعیف و غیر معنی داری (۱۸/۰=R۲) ولی با مقدار کل فسفرگیاه همبستگی مثبت و معنی داری (۷۷/۰=R۲) در سطح یک درصد نشان داد.

Keywords:

گندم , فسفر , سنگ فسفات , کارایی جذب , مصرف فسفر