مراحل کانه زایی و منشا آهن کانسار باشکند در جنوب باختری سلطانیه بر اساس شواهد کانی شناسی، ساخت، بافت و ژئوشیمی

کانسار آهن باشکند در ۱۶ کیلومتری جنوب باختری سلطانیه در پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. واحدهای سنگی منطقه شامل سنگ های دگرگونه سازند کهر، گرانیت خرم دره و دایک آندزیتی است. دگرسانی های عمده در منطقه، آرژیلی، پتاسیک، کلریتی، سریسیتی و کوارتز- کربناتی هستند. کانه زایی با روند N۳۰-۵۰W و شیب ۳۰ تا ۵۰ درجه به سوی جنوب باختر، از لایه بندی اولیه، برگوارگی فیلیت ها و گسل های همروند آنها پیروی می کند. ماده معدنی در کانسار آهن باشکند، بیشتر به صورت هم روند با برگوارگی و با ستبرای کمتر از ۱ سانتی متر الی ۷ تا ۸ متر و نوارهایی با بیشینه پهنای ۵ سانتی متر در حدفاصل سنگ های کربناتی و آواری دگرگون شده و گاه درون بخش کربناتی تبلور دوباره یافته با عیار متوسط ۵۶ درصد جای گرفته است. پاراژنز کانی شناختی منطقه شامل ۱) گروسولاریت، پیروکسن، ایدوکراز؛ ۲) آندرادیت، پیروکسن، فورستریت، فلوگوپیت، مگنتیت و ۳) ترمولیت، سرپانتین، اپیدوت، تالک، بیوتیت، مگنتیت، اسپکیولاریت و سولفیدها است که به وسیله رگه های کوارتز- کربنات قطع شده اند. حضور مگنتیت همزمان با کوارتز و فلدسپار در توده نفوذی، عدم تطابق الگوی رفتاری Fe۲O۳ با SiO۲ و Al۲O۳ و تطابق آن با دیگر اکسیدهای اصلی و عناصر مس و روی، تشابه الگوی توزیع عناصر خاکی کمیاب در ماده معدنی، توده نفوذی و سنگ میزبان اسکارنی شده و عدم تشابه با نمونه های کمتر دگرسان شده فیلیت و متادولوستون، نشانگر تامین ماده معدنی از سیال های مشتق شده از توده نفوذی است که در مرحله متاسوماتیسم پسرونده در اثر اختلاط با سیال های جوی و افزایش فوگاسیته اکسیژن، منجر به نهشت ماده معدنی شده است. 

Keywords:

کانی شناسی , متاسوماتیسم پسرونده , ژئوشیمی , آهن , اسکارن , باشکند