آهنگ لغزش راست بر گسل دهشیر در بازه زمانی پلیستوسن پایانی- هولوسن،فلات ایران مرکزی

Publish Year: 1390
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 279

This Paper With 12 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_GSJ-21-82_021

تاریخ نمایه سازی: 17 بهمن 1400

Abstract:

برآورد توان لرزه­ای گسل دهشیر با درازای حدود ۵۵۰ کیلومتر (با لحاظ پایانه­های شمالی و جنوبی) در شرایطی که جمعیت ساکن با فاصله چند ده کیلومتری گسل به بیش از ۵/۳ میلیون نفر می­رسد، از اهمیت خاصی برخوردار است. به دلیل نبود داده­های زمین­لرزه دستگاهی و تاریخی بزرگ بر روی گسل­های جنبای اصلی در گستره ایران مرکزی، دست­یابی به توان لرزه­ای این گسل­ها بر اساس بررسی کاتالوگ­ زمین­لرزه­ای نا­ممکن می­نماید. تا به امروز زمین­لرزه دستگاهی با بزرگای بیش از ۷/۴mb  در پیرامون گسل دهشیر ثبت نشده است. از سوی دیگر، بررسی داده­های تاریخی نشانی از زمین­لرزه تاریخی بزرگی در نزدیکی گسل دهشیر به­دست نمی­دهد. نبود نشانه­های ویرانی در قلعه تاریخی مروست با قدمت دوره اسلامی (در حدود ۱۲۵۰-۷۰۰ میلادی) که در فاصله کمتر از ۱۰ کیلومتری گسل دهشیر جای دارد نیز گواهی در تایید نبود جنبش لرزه­ای بزرگ تا ۱۳۰۰-۷۵۰ سال گذشته است. با این وجود، گواه­های ریخت زمین­ساختی بسیاری از جمله جابه­جایی سامانه­ای (systematic) آبراهه­های کوچک و بزرگ، رودخانه­ها و بادبزن­های آبرفتی، همگی گویای جنبایی گسل دهشیر در بازه زمانی کواترنری پایانی است. گواه­های ریخت زمین­ساختی ارائه­شده در گستره جغرافیایی مروست و هرابرجان نشان از حرکت اصلی گسل دهشیر در بازه زمانی پلیستوسن پایانی- هولوسن به­صورت راستالغز راست­بر، به همراه مولفه فرعی شیب­لغز دارد. به منظور دست­یابی به آهنگ لغزش سالانه افقی و شاقولی بر روی گسل دهشیر، ریک (rake) حرکتی گسل دربازه زمانی مورد اشاره در ساختگاه (site) شمال مروست در حدود ۱۰ درجه و برای کرانه سمت راست رودخانه مروست با جابه­جایی افقی و شاقولی به ترتیب برابر با ۱۳ و ۵/۱ متر، نزدیک به ۷ درجه لحاظ شده است. با توجه به جابه­جایی­های تجمعی اندازه­گیری شده در درازای پاره­گسل (fault segment) مروست و در نظر گرفتن نتایج سن­سنجی به روش لومینسانس نوری، آهنگ لغزش سالانه مولفه افقی گسل در بازه زمانی مورد بررسی برابر با ۱- mmyr۳/۰±۱ و برای مولفه شاقولی در حدود ۱- mmyr۱/۰ قابل برآورد است. با توجه به شماره آهنگ لغزش حاصل و در نظر گرفتن مقدار کمینه جابه­جایی راست­بر یافت­شده در این پژوهش (به میزان ۲ متر در باختر دهستان هرابرجان) و در درازای پاره­گسل مروست از سامانه گسل دهشیر می­توان رخداد آخرین زمین­لرزه بزرگ دیرینه را با بزرگای Mw~ ۷ به حدود ۲۰۰۰ سال گذشته نسبت داد.

Authors

محمد فروتن

پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

حمید نظری

پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

برتراند میر

دانشگاه پیر و ماری کوری، پاریس VI، پاریس، فرانسه

میشل سبریر

دانشگاه پیر و ماری کوری، پاریس VI، پاریس، فرانسه

مرتضی فتاحی

موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران

کریستل لو دورتز

دانشگاه پیر و ماری کوری، پاریس VI، پاریس، فرانسه

منوچهر قرشی

۱پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

خالد حسامی

پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران

محمد رضا قاسمی

پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

مرتضی طالبیان

پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • کتابنگاریفروتن، م.، ۱۳۸۷- پارینه لرزه شناسی و ریخت زمین­ساخت گسل ...
  • فروتن، م.، نظری، ح.، میر، ب.، سبریر، م.، فتاحی، م.، ...
  • Allen, M., Jackson, J, & Walker, R., ۲۰۰۴- Late Cenozoic ...
  • Fattahi, M., Nazari, H., Bateman, M., Meyer, B., Sébrier, M., ...
  • Hessami, Kh., Jamali, F. & Tabassi, H., ۲۰۰۳- Major active ...
  • Meyer, B. & Le Doetz, K., ۲۰۰۷- Strike-slip kinematics in ...
  • Meyer, B., Mouthereau, F., Lacombe, O. & Agard, P., ۲۰۰۶- ...
  • Nazari, H., Fattahi, M., Meyer, B., Sébrier, M., Talebian, M., ...
  • Vernant, Ph., Nilforoushan, F., Hatzfeld, D., Abassi, M. R., Vigny, ...
  • Wells, D. L. & Coppersmith, K. J., ۱۹۹۴- New Empirical ...
  • نمایش کامل مراجع