بازشناسی قابلیت های بازآفرینی در بافت های ناکارآمد (مطالعه موردی: منطقه چهار شهرداری کلانشهر تبریز)

بافت های ناکارآمد شهری به عنوان بخشی از بافت های قدیمی شهر در پی تحولات رشد و گسترش شهری به ویژه در طی سده اخیر دچار دگرگونی و تغییرات عمیق گردیده اند. با تاکید برتوسعه پایدار شهری، بازآفرینی شهری به مثابه ی یکی از رویکردهای متعارف توسعه مجدد شهری محسوب می شود. ۳۶ درصد از کل بافت ناکارآمد شهر تبریز، معادل ۱۲۰۰ هکتار در محدوده ی منطقه ۴ شهرداری تبریز واقع شده است. نتایج مشاهدات حاکی از آن بود که منطقه ۴ تبریز، پتانسیل مناسبی جهت اجرای پروژه های بازآفرینی دارد که در طرح های بازآفرینی توجه جدی به آن نشده است. مقاله حاضر به بازشناسی قابلیت های بازآفرینی در بافت های ناکارآمد در جهت بازآفرینی مطلوب شهری در منطقه موردمطالعه پرداخت. برای تحلیل داده ها از نرم افزار GISو مدل بولین به منظور بازشناسی مکان-های مناسب بازآفرینی در منطقه مربوطه استفاده گردید و با استفاده از مبانی نظری و پیشینه تحقیق، نسبت به انتخاب معیارهای پژوهش شامل معیار طبقات، اسکلت، مصالح، عمر بنا، دانه بندی قطعات، تراکم جمعیتی، تراکم ساختمانی و سطح اشغال اقدام شد. بازشناسی بافت محلات با تاکید بر رویکرد بازآفرینی، گواه قدمت زیاد ساختمان ها و فرسودگی، کیفیت ابنیه پایین، نفوذناپذیری و عرض معابر پایین در اکثر محلات، تراکم بالای ساختمانی و جمعیتی ناشی از ریزدانگی قطعات، و وضعیت نامناسب مسکن در منطقه ۴ بود. همچنین، نقشه پهنه بندی اجرای طرح باز آفرینی برای منطقه، نشان داد ۳۴.۷۶ درصد از منطقه(بخش شمال شرقی و بخشی از محدوده مرکزی) بیشترین و ۰.۸۸ درصد از منطقه(بخش جنوبی) کمترین قابلیت اجرای طرح های بازآفرینی را دارند. بنابراین با رویکرد بازآفرینی شهری می تواند نسخه بهینه ای برای ارتقاء وضعیت زندگی و مسکن باشد.

Keywords:

بازآفرینی , بافت های ناکارآمد , منطقه چهار , تبریز