بررسی توارث پذیری و روابط علیت صفات مختلف، عملکرد دانه و روغن کلزا در شرایط آب و هوایی خرم آباد

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بین ارقام کلزا از لحاظ صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد و شناسایی بهترین رقم مناسب با شرایطآب و هوایی خرم آباد، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، متشکل از ۱۵ رقم پاییزه و بهاره در مزرعه تحقیقاتی دانشکدهکشاورزی دانشگاه لرستان انجام گردید. در طول اجرای آزمایش از صفات مهم از جمله ارتفاع بوته، تعداد روز تا ۵۰ درصد گلدهی، تعدا روز تارسیدگی، تعداد خورجین در بوته، طول خورجین، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه در واحد سطح، درصد روغن دانه و عملکردروغن یادداشت برداری گردید. میانگین مربعات برای صفات اندازه گیری شده در سطح یک درصد برای همه صفات به جز طول خورجین معنی دارگردید. مقایسه میانگین چند دامنه ای دانکن بین ژنوتیپ ها برای کلیه صفات اندازه گیری شده در سطح ۵ درصد اختلاف معنی داری را نشان داد کهنشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی در صفات مورد مطالعه ارقام می باشد. در این آزمایش ژنوتیپ شماره SLM-۰۴۶ با عملکرد دانه ۴۱۷۷ و عملکردروغن ۱۸۱۷ کیلو گرم در هکتار بیشترین عملکرد را دارا بود که با بقیه ژنوتیپ ها اختلاف معنی داری نشان داد. رابطه همبستگی عملکرد با وزنهزار دانه، تعداد دانه در خورجین، تعداد خورجین در بوته، طول خورجین، درصد روغن و عملکرد روغن در سطح یک درصد قوی، مثبت و معنی داربود. برآورد توارث پذیری برای کلیه صفات به جز صفت ارتفاع نیز در این آزمایش بالا بود. در این بررسی ضرایب تنوع فنوتیپی کلیه صفات بیشتر ازضرایب تنوع ژنتیکی بود که نشان دهنده وجود اثرات عوامل محیطی براین صفات است. نتایج تجزیه علیت مو ید آن بود که ۳ صفت طول خورجین،تعداد خورجین در بوته و درصد روغن بیشترین اثر را بر عملکرد داشتند. تجزیه خوشه ای نشان داد که مواد ژنتیکی مورد مطالعه در سه گروه تفکیکمی گردند به طوری که دورترین فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپ های Sahra و Sunday مشاهده شد.

بررسی توارث پذیری و روابط علیت صفات مختلف، عملکرد دانه و روغن کلزا در شرایط آب و هوایی خرم آباد Keywords:

کلزا , تنوع ژنتیکی , همبستگی , وراث تپذیری , تجزیه خوشه ای