سنجش و ارزیابی پایداری محیطی (مطالعه موردی: استان اردبیل)

توسعه بحث­های پیرامون صنعت و اثراتی که صنعت روی محیط زیست برجای گذاشت و افزایش جمعیت، سبب ایجاد پارادایم پایداری در جهان شد. پایداری، ریشه در تفکرات زیست­ محیطی داشته و امروزه پدیده ای چند بعدی است که مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را دربر می­گیرد؛ از این­رو، پژوهش حاضر با هدف سنجش و ارزیابی پایداری توسعه به لحاظ ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست­ محیطی در شهرستان های استان اردبیل صورت گرفته است. جامعه آماری، شامل ۱۰ شهرستان استان اردبیل بر پایه آمارگیری سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ است. برای ارزیابی، از مولفه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مشتمل بر ۱۰ شاخص اقتصادی، ۱۶ شاخص اجتماعی و ۱۴ شاخص زیست محیطی استفاده شده است. در این پژوهش، برایبیان اهمیت نسبی هریک از شاخص ها، از مدل تحلیل شبکه و برای تحلیل داده ها، از مدل بارومتر پایداری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که از میان ابعاد سه ­گانه پایداری، بعد اقتصادی، نسبت به اجتماعی و زیست محیطی، پایداری بیشتری دارد. شاخص اقتصادی و اجتماعی، با ارزش۴۸۵/۰و۴۶۹/۰در سطح متوسط پایداری و بعد زیست­ محیطی با ارزش ۳۸۳/۰ در سطح تقریبا ناپایدار قرار دارد. بر اساس رفاه انسانی، از مجموع ۱۰ شهرستان مورد مطالعه، تنها سرعیندر سطح تقریبا ناپایدار، هشت شهرستان خلخال، کوثر، گرمی، نیر، مشگین شهر، نمین، پارس­ آباد و بیله سواردر سطح پایداری متوسط و شهرستان اردبیل، در سطح تقریبا پایدار قرار دارند؛ همچنین، از نظر رفاه اکوسیستم، شهرستان های مورد مطالعه نشان می دهند هفت شهرستان گرمی، نیر، سرعین، نمین، بیله سوار، مشگین شهر و خلخال،تقریبا ناپایدار و سه شهرستان کوثر، پارس ­آباد و اردبیل در سطح پایداری متوسط قرار دارند.  

Keywords:

سنجش , ارزیابی , پایداری , بارومتر , اردبیل