برآورد ارزش های اقتصادی صفات تولیدی و تولید مثلی گاوهای شیری کشت و صنعت مغان با استفاده از مدل زیست اقتصادی

بهترین راه برای حداکثر کردن سود آوری از طریق اصلاح نژاد، استفاده از ضرایب اقتصادی صفات به همراه ارزیابی ژنتیکی است. هدف از تحقیق حاضر برآورد ارزش اقتصادی برخی صفات تولیدی و تولید مثلی گاوهای شیری کشت و صنعت و دامپروری مغان بر مبنای داده های جمع آوری شده از ۱۳۰۰۰ راس گاو شیری وشرایطبازاردرسال۱۳۹۳، با استفاده از یک مدل زیستی اقتصادی قطعی بود. صفات مورد بررسی شامل تولید شیر، تولید چربی شیر، سن نخستین زایش، فاصله گوساله زایی، افزایش وزن روزانه قبل و بعد از شیرگیری، وزن تولد، وزن زنده بالغ، نرخ بقاء قبل و بعد از شیر گیری بودند. مدل زیستی-اقتصادی بر اساس سیستم پرورشی و اطلاعات گله طراحی و ضرایب اقتصادی توسط نرم افزار MATLAB محاسبه گردید. ارزش اقتصادی هر صفت، به صورت مقدار تغییر در سود سالانه سیستم تولید، در اثر یک واحد افزایش در میانگین صفت مورد نظر در حالی که میانگین سایر صفات ثابت بمانند، برآورد شد. ابتدا تمامی هزینه ها و درآمدها، سود و ترکیب گله معین گردید و در فایل های ورودی برنامه ذخیره و نرم افزار اجرا شد. درآمدها و هزینه های سالانه براساس گروه های مختلف سنی محاسبه و سود سالانه به ازاء هر راس گاو مولد ۶۹/۱۵۹۶۶۵۷۲ ریال حاصل شد. در بین منابع درآمدی، فروش شیر و اجزای آن ۷۱ درصد، فروش گاو حذفی سالانه ۱۰ درصد، فروش گوساله نر ۱۱ درصد، فروش تلیسه ی مازاد ۶ درصد و فروش کود ۲ درصد را شامل شدند. در بین هزینه های متغیر ۶۸ درصد را هزینه های تغذیه ای، ۱۷ درصد را هزینه های نیروی کار و فروش دام و ۱۰ درصد را هزینه های بهداشت و تولید مثل به خود اختصاص دادند. ارزش های اقتصادی صفات تولیدی و تولید مثلی شامل تولید شیر، تولید چربی شیر، سن نخستین زایش، فاصله گوساله زایی، افزایش وزن روزانه قبل و بعد از شیرگیری، وزن تولد، وزن زنده بالغ، نرخ بقا قبل و بعد از شیر گیری به ترتیب ۵۹/۴۷۱۸، ۸/۱۴۴۷۵۷، ۵۲/۳۰۷۵۶-، ۱۷/۸۶۷۸۹-، ۴۵/۱۲۸۴، ۵۷/۳۴، ۱۶/۹۸۹۴، ۱۳/۱۹۰۰-، ۵۸۰۵، ۹/۱۰۷۵۲۱ریال به ازاء یک راس برآورد گردید. بالاترین اهمیت نسبی مربوط به صفات تولیدی (۳۷/۵۴ درصد) و بعد از آن به ترتیب تولید مثلی (۹۸/۲۱ درصد)، ماندگاری (۵۶/۲۰ درصد) و کمترین مقدار مربوط به رشد (۰۷/۳ درصد) برآورد گردید. افزایش یک واحد در میانگین صفات تولیدی و تولید مثلی اثرات متفاوتی بر درآمد، هزینه و سود آوری سامانه تولیدی دارند.

Keywords:

ارزش اقتصادی , صفات تولیدی , صفات تولید مثلی , گاو شیری , مدل زیست اقتصادی