تحلیل گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا در کتاب های درسی تاریخ (۱۳۲۰-۱۳۰۴ ه. ش)
Publish place: Cultural History Studies، Vol: 13، Issue: 49
Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 170
This Paper With 25 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_CHIST-13-49_002
تاریخ نمایه سازی: 22 فروردین 1401
Abstract:
تحلیلگفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا در کتاب های درسی تاریخ (۱۳۰۴-۱۳۲۰ه.ش)
محمدرضا معلمان[۱]
سهراب یزدانی مقدم[۲]
داریوش رحمانیان کوشککی[۳]
عطاءالله حسنی[۴]
چکیده
ناسیونالیسم یکی از مفاهیم تاثیرگذار در تاریخ معاصر ایران بوده است. این مفهوم که از اواسط دوره قاجاریه به نوشته های برخی از اندیشمندان راه یافت، در دوره انقلاب مشروطه در قالب گفتمان ناسیونالیسم لیبرال، به یکی از ارکان فکری این حرکت تبدیل شد. در اوضاع نابسامان اجتماعی و سیاسی ایران در طی جنگ جهانی اول و بعد از آن، گفتمان ناسیونالیسم لیبرال با بحران معنی روبهرو شد. از این رو در اذهان سوژه ها، نیاز به گفتمانی جایگزین پدید آمد که مشکلات موجود را حل کند و به بازتولید معانی تازه بپردازد. در این وضعیت، نظریه تشکیل دولت مقتدر مرکزی مطرح و گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا برای توضیح مشکلات و ارائه راهحل مفصل بندی شد. یکی از روش های بررسی و مطالعه رخدادهای تاریخی، روش تحلیل گفتمان است. این پژوهش برمبنای نظریه تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه، در پی پاسخ به این پرسش است که مفصل بندی، مفاهیم و فرایند هویتیابی گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا، در کتاب هایی درسی تاریخ چاپ وزارت معارف، در دوره رضاشاه چگونه بوده است؟ در این پژوهش با بررسی کتاب هایی درسی تاریخ چاپ وزارت معارف دوره رضاشاه، مشخص شد که قدرت حاکم با مفصل بندی مفاهیم و مولفه های گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا پیرامون دال مرکزی شاه، از این گفتمان برای تحکیم پایه های حکومت نوپای پهلوی استفاده کرد.
واژه های کلیدی: تحلیل گفتمان، ناسیونالیسم اقتدارگرا، رضاشاه، کتاب درسی تاریخ.
[۱] . دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران (rezamoaleman@yahoo.com)
[۲] . دانشیار گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی (نویسنده مسئول) (sohrab_yazdani_۷۸@yahoo.com)
[۳] . دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران (rahmanian@ut.ac.ir)
[۴] . استاد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی (a_hassani@yahoo.com)
تاریخ دریافت : ۱۴/۸/۱۴۰۰ – تاریخ تایید ۲۱/۱۰/۱۴۰۰
Keywords:
Authors
محمدرضا معلمان
Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran
سهراب یزدانی مقدم
Kharazmi University
داریوش رحمانیان کوشککی
Tehran University
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :