پهنه بندی خطر زمین لغزش به روش تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: استان گیلان)

حرکات توده ای عبارت است از حرکت مواد تشکیل دهنده ی زمین از یک شیب به سمت پایین که این حرکت متاثر از جاذبه ی زمین بوده و تحت تاثیر عوامل طبیعی و انسانی رخ می دهد. زمین لغزش و حرکات توده ای از جمله مخاطرات طبیعی است که هر ساله خسارات جانی و مالی فراوانی را به دولت ها و مردم تحمیل می کند. از این رو شناسایی و تشخیص مناطق مستعد لغزش و تهیه نقشه پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش، یکی از راهکارهای موثر در مقابله با این پدیده است. پژوهش حاضر به منظور شناسایی عوامل موثر و تهیه نقشه ی پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در استان گیلان صورت گرفته است. از میان عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش، هفت عامل: شیب، جهت شیب، بارندگی، فاصله از جاده، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل و زمین شناسی انتخاب گردید. پهنه بندی با استفاده از دو مدل تحلیل سلسله مراتبی و مدل تراکم سطح صورت گرفت و جهت اعتبار سنجی نتایج بدست آمده از شاخص NRi = Li/Si استفاده گردید. نتایج تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که ۴۸ درصد از مساحت کل استان گیلان (Si) در ناحیه ی خطرناک (مجموع پهنه پر خطر و بسیار پر خطر) قرار گرفته که ۵۸ درصد از کل زمین لغزش های رخ داده (Li) در این ناحیه ی می باشد و همچنین در مدل تراکم سطح ۳۹ درصد از مساحت کل استان گیلان در پهنه ی خطرناک قرار گرفته که ۶۶ درصد زمین لغزش های رخ داده در این ناحیه می باشد. شاخص NRi برای مدل تحلیل سلسله مراتبی برابر با ۲۱/۱ و برای مدل تراکم سطح برابر ۶۹/۱ است که نشان می دهد مدل تراکم سطح در مقایسه با تحلیل سلسله مراتبی دقت بیشتری داشته و تعداد بیشتری از زمین لغزش های رخ داده را در مساحت کمتری پوشش داده است.

Keywords:

استان گیلان , پهنه بندی , زمین لغزش , تحلیل سلسله مراتبی , تراکم سطح