بازخوانی آثار معماری به کمک نقد بینامتنی (نمونه موردی: برج آزادی، تهران، ایران)

خوانش اثار معماری به صورت انفرادی و بدون در نظر گرفتن لایه های متنی مرتبط و موثر بر شکل گیری آن، یکی از کمبودهای حوزه نقد معماری است .نظریه بینامتنیت به هنگام مواجه ه با آثار، آن ها را به صورت شبکه ای از متون در هم تنیده مورد بررسی قرار می دهد. این پژوهش با تکیه بر خوانش بینامتنی آثار معماری، روابط میان عناصر درون متن و برون متن و تاثیر آن ها در شکل گیری معنای کلی اثر معماری را بررسی می کند و با هدف شناخت و بررسی جایگاه نظریه بینامتنیت در روش نقد معماری به دنبال ارائه یک روش جدید در نقد معماری مبتنی بر این نظریه بوده است.پرسش اصلی مطرح شده بدین قرار است :اثار معماری چگونه مبتنی برنقد بینامتنی مورد خوانش قرار می گیرد؟ این پژوهش دردسته پژوهش های کیفی است که در مرحله جمع آوری داده ها از روش توصیفی و مرور متون مرتبط یا ادبیات موضوع، و در مرحله تجزیه و تحلیل داده ها از روش استدلال منطقی بهره گرفته است. این تحقیق با تکیه بر نظریه بینامتنیت صورت گرفته است و در لایه های مختلف به بررسی متن مورد نظر( در اینجا اثر معماری )پرداخته است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که به کارگیری خوانش بینامتنی، از خوانش سطحی آثار معماری جلوگیری می کند و می تواند منجر به درک لایه های پنهان معنا شود و در خوانش اثر پارادایم های گسترده تری را درگیر نماید. ابعاد گوناگون معنایی در آثار معماری، در روابط بینامتنی به وسیله تعدد لایه های مختلف در درون خویش از لایه های معماری تا فرامعماری مورد بازخوانی قرار می گیرد. به کارگیری نقد بینامتنی از خوانش سطحی آثار معماری جلوگیری می کند و اثر معماری را به عنوان عضوی از مجموعه ای از آثار مطالعه می کند که در طول مقطع زمانی و به دلایل خاصی شکل گرفته اند و بدین ترتیب می تواند منجر به درک لایه های پنهان معنا شود و در خوانش اثار پارادایم های گسترده تری را فراخوانی می کند. در این پژوهش پس از تبیین مبانی نظریه بینامتنیت به عنوان ابزار نقد، مدل نقد بینامتنی معماری تدوین شده است .سپس به عنوان نمونه موردی به بررسی برج آزادی پرداخته می شود.

Keywords:

نقد معماری , نظریه بینامتنیت , نقد بینامتنی , برج آزادی