تزاحم تشبیهات در اشعار منوچهری (با تکیه بر آراء فرمالیستی جفری لیچ)

با پیدایش فرمالیسم، تحول عظیمی در روشهای نقد ادبی اتفاق افتاد و این به معنای جدایی نقد سنتی از نقد ادبی نوین بود. »جفری لیچ« ازجمله ساختارگرایان و سبک شناسان انگلیسی بود که با مفاهیم هنجارگریزی و قاعده افزایی دریچه جدیدی را برای نقد فرمالیستی گشود تا ابزار قدرتمندی برای تحلیل کامل تر یک اثر ادبی باشد. از سوی دیگر منوچهری دامغانی، شاعر بلندآوازه سده پنجم، ازجمله شاعران طبیعت گرایی است که به دلیل اشعار شاد و با طراوت خود در زمره شاعران شادخوار و مطلوب ممدوحان خود بوده و زبان شعری او به طور قابل ملاحظه ای سرشار از عناصر زیبایی شناختی مانند تزاحم تشبیهات و استعارات و ... است، درنتیجه وی در گروه شاعران صورتگرا قرار میگیرد و یکی از گزینه های بسیار مناسب و درخور ازنظر نقد صورت گرایانه به شمار می آید. هدف این تحقیق که به روش تحلیلی و توصیفی و با تکیه بر دیدگاه لیچ، بر روی اشعار او انجامشده است، دستیابی به میزان برجسته سازی و هنجارگریزی در فرم و صورت و به کارگیری ابزار ادبیت متن در شعر او بوده است. نتیجه بررسی نشان میدهد که منوچهری ازنظر هنجارگریزی معنایی بیشترین استفاده را از ابزار تشبیه و به ویژه تزاحم تشبیهی و تشخیص دارد.

Keywords:

دیوان اشعار منوچهری , نقد فرمالیستی , لیچ.