برآورد تابع تقاضا برای بنزین و گازوئیل در ایران و اثر حذف یارانه ها برمقدارتقاضای این فرآورده ها

ایران یکی از کشورهایی است که از غنی ترین منابع زیرزمینی و بالاترین ظرفیت های طبیعی برخوردار است .غنی بودن کشور ما از لحاظ منابع انرژی، در سال های گذشته سبب آن شده است که الگوهای مصرفی بسیار غیرمنطقی در زمینه مصرف انرژی به وجود آیند که باعث هدر رفتن این منابع می شوند و این روند تاکنون ادامه دارد . مهمترین حامل های انرژی مورد مصرف در کشور ما فرآورده های اصلی نفتی و بخصوص بنزین و گازوئیل می باشد. بررسی های انجام شده نشان می دهند به کارگیری سیاست قیمت گذاری نامناسب موجب گردیده که سالانه بخش بزرگی از منابع کشور صرف پرداخت یارانه برمصرف این فرآوردهها شود. به عبارتی این مبلغ گزاف همان یارانه غیر مستقیمی است که به مصرف کنندگان این فرآورده ها از طریق عدم دریافت قیمت تمام شده تولید این فرآورده ها از آن ها ،توسط دولت پرداخت می گردد. از آنجا که هدف ما در این بررسی اندازه گیری اثر سیاست حذف یارانه بر تقاضای بنزین و گازوئیل می باشد، با استفاده از روش های متداول اقتصاد سنجی به برآورد تابع تقاضا برای فراورده های مورد نظر با بکار گیری تکنیک حداقل مربعات معمولی OLS پرداخته و کشش های قیمتی و در آمدی برای آنها مورد محاسبه قرار گرفت و مشخص شد که کشش قیمتی کوتاه مدت برای بنزین و گازوئیل به ترتیب منفی ۱۰ صدم و منفی ۱۵ صدم می باشد که با مبانی تئوریک نیز مطابقت داشت.همچنین کشش قیمتی بلند مدت برای بنزین و گازوئیل به ترتیب رقم قابل ملاحظه، منفی ۴۲ صدم و منفی ۴۹ صدم می باشد ، لذا حذف یارانه ها( افزایش قیمت این فرآورده ها به قیمت های بین المللی) می تواند بر کنترل تقاضا و کاستن روند رو به رشد مصرف آنها نقش داشته باشد.

Keywords:

یارانه غیر مستقیم , اقتصاد سنجی , حداقل مربعات معمولی , کشش های قیمتی و درآمدی H۲۰ , C۰۱ , C۱۳ , D۱۱ : JEL