اثربخشی «آموزش مدیریت رفتار» به مادران بر پرخاشگری و نافرمانی مقابله ای فرزندان نوجوان آن ها

مقدمه: پرخاشگری و نافرمانی مقابله ای آثار نامطلوبی بر حالت درونی افراد و به پیرو آن بر روابط بین فردی می گذارد لذا هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی "آموزش مدیریت رفتار" به مادران برپرخاشگری و نافرمانی مقابله ای در نوجوانان بود.  روش کار: نوع پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل مادران و فرزندان نوجوان دختر و پسر ۱۳ الی ۱۷ سال با رفتار پرخاشگری و نافرمانی مقابله ای مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانش آموزی اداره آموزش و پرورش شهر گچساران در سال تحصیلی ۱۳۹۸ بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند  تعداد ۳۰ تن از نوجوانان انتخاب و مادران آن ها به صورت تصادفی ساده با استفاده از جدول اعداد تصادفی در گروه مداخله و کنترل (هر گروه ۱۵تن) تحت آموزش قرار گرفتند. به منظور گردآوری داده ها از "پرسشنامه جمعیت شناختی، پرسشنامه پرخاشگری"(Aggression Questionnaire) و "سیاهه رفتار نافرمانی مقابله ای " (Oppositional Defiant Behavior Inventory) استفاده شد. روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ ابزارها محاسبه شد گروه مداخله تحت "آموزش مدیریت رفتار" (۹ جلسه ۶۰ دقیقه ای) قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند.  تحلیل داده ها با نرم افزار آماری اس پی اس نسخه۲۴ انجام شد یافته ها: "آموزش مدیریت رفتار" به مادران  بر کاهش پرخاشگری و رفتار نافرمانی مقابله ای فرزندان نوجوان آن ها اثربخش بود (۰۱/۰>P). نتیجه گیری: "آموزش مدیریت رفتار" به مادران باعث کاهش پرخاشگری و نافرمانی مقابله ای در  نوجوانان شد. بنابراین، استفاده از "آموزش مدیریت رفتار" توسط روانشناسان کودک و نوجوان و درمانگران برای بهبود سلامت روانشناختی نوجوانان پیشنهاد می شود.

Keywords:

Behavior Management Training ,  Aggression , Oppositional Defiant , Adolescent , Mothers. , آموزش مدیریت رفتار , پرخاشگری , نافرمانی مقابله ای , نوجوان , مادران.