بررسی غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیم و غلظت روی درگندم تولیدی کشور ایران

زمینه و هدف: گندم­های تولیدی کشور ایران از نظر میزان آلودگی به فلزات سنگین کادمیم و سرب و میزان روی بررسی شدند. روش بررسی: تعداد ۴۱۹ نمونه گندم از مزارع تهیه گردید. دانه­های گندم پس از بوجاری، آسیاب شده و هضم و عصاره­گیری انجام شد. غلظت فلزات سنگین در عصاره­ها با دستگاه جذب اتمی اندازه­گیری گردید. یافته­ ها: میزان کادمیم در ۵۹/۸ درصد از نمونه­های گندم کشور، بالاتر از میزان حد مجاز استاندارد ملی ایران (mg/Kg۰۳/۰) بود. میانگین میزان کادمیم درتمام استان­های بررسی شده به جز استان گیلان ازحد مجاز استاندارد ملی پایین­تر به دست آمد. نتایج نشان دادند که میزان سرب در ۷۲/۰ درصد از نمونه­های گندم آنالیز شده بالاتر از میزان حد مجاز استاندارد ملی ایران (mg/Kg ۱۵/۰) بود. میانگین میزان سرب در همه استان­ها از حد مجاز استاندارد ملی پایین­تر به دست آمد. بررسی غلظت عنصر مفید روی در نمونه­های گندم نشان داد در بخش اعظم نمونه­ها (حدود ۷۹%)، غلظت این عنصرکمتر از حد مطلوب (mg/Kg۳۰) می­باشد. بحث و نتیجه­ گیری: توزیع فراوانی غلظت عناصر سرب و کادمیم در مناطق مختلف ایران حاکی از بالاتر بودن غلظت عنصر کادمیم نسبت به حد مجاز در استان گیلان است. به نظر می­رسد حد مجاز کادمیم در گندم در استاندارد ملی، به طور غیر مستندی سخت­گیرانه است، لذا پیشنهاد می­شود حد مجاز کادمیم در دانه گندم در استاندارد ملی ایران مجددا بازنگری شود. اگر استاندارد جهانی به عنوان شاخص ارزیابی آلودگی گندم­های تولیدی کشور در نظر گرفته شود، در رابطه با کادمیم، در هیچکدام از نمونه­های تجزیه شده غلظت کادمیم بالاتر از حد مجاز استاندارد جهانی نیست. در ادامه نتایج اندازه­گیری عنصر روی در گندم­ها، نشانگر کمبود روی در بخش اعظم نمونه­های گندم است. لذا با توجه به سهم نان درسبد غذای جامعه ایرانی بایستی موضوع ارتقاء غلظت روی درگندم مورد توجه جدی قرار گیرد.

Keywords:

فلزات سنگین , سرب , کادمیم , روی , گندم , ایران