تاثیر دو گونه قارچ میکوریزا ( Glomus mosseae و G. intraradices) بر برخی ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی شمعدانی معطر (Pelargonium graveolens L.) تحت تنش شوری

در این پژوهش تاثیر دو گونه قارچ میکوریزا بر رشد، عملکرد و میزان اسانس شمعدانی معطر تحت تنش شوری بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر اساس طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال ۱۳۹۳ انجام شد. فاکتورها شامل بستر کاشت در چهار سطح (خاک شاهد استریل و غیر استریل، بستر استریل حاوی قارچ Glomus mosseae و قارچ G. intraradices) و شوری کلریدسدیم در سه سطح (۰، ۳۰ و ۶۰ میلی مولار) بود. نتایج نشان داد که بین میانگین ویژگی های ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد شاخه های جانبی، تعداد و سطح برگ، طول و حجم ریشه، وزن تر و خشک برگ، وزن تر ساقه و ریشه، وزن تر و خشک شاخساره، میزان و عملکرد اسانس، محتوای آب نسبی و نشت الکترولیت در سطح احتمال ۰۵/۰ و بین میانگین ویژگی های تعداد گره، قطر ریشه، وزن خشک ساقه و وزن خشک ریشه در سطح احتمال ۰۱/۰ اختلاف معنی داری وجود داشت. با افزایش میزان شوری ویژگی هایی مانند ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک گیاه و عملکرد اسانس کاهش ولی میزان اسانس افزایش یافت. تلقیح با هر دو گونه قارچ میکوریزا با افزایش محتوای نسبی آب و کاهش نشت الکترولیت همراه بود که سبب افزایش رشد، وزن تر و خشک شاخساره، میزان و عملکرد اسانس در شرایط شوری شد؛ به طوری که در شوری ۶۰ میلی مولار قارچ های G. mosseae و G. intraradices به ترتیب باعث افزایش ۹/۴۱ و  ۸/۵۶ درصد عملکرد اسانس در مقایسه با شاهد  در همان سطح شوری در بستر استریل شدند. براساس نتایج پژوهش حاضر و باتوجه به سازگاری میکوریزا با محیط زیست، استفاده از قارچ های مذکور به منظور مقاومت در برابر تنش و کاهش اثرات شوری برای دستیابی به عملکرد مناسب در شمعدانی قابل توصیه است.

Keywords:

Essential oil , Geranium , Mycorrhiza , NaCl , اسانس , شمعدانی عطری , کلرید سدیم , میکوریزا