بررسی وضعیت آلودگی خاک به سرب، نیکل و کادمیوم و پهنه بندی آن با استفاده از زمین آمار در اراضی زراعی جنوب تهران

زمینه و هدف: افزایش رشد جمعیت جهان و نیاز به تولید بیشتر از، محدودیت منابع آبی و استفاده بی­رویه از آنها به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین حجم عظیم فاضلاب های تولیدی در شهرها و لزوم دفع مناسب آن­ها، ضرورت بهره گیری از فاضلاب را در بخش کشاورزی و تغذیه سفره های آب زیرزمینی افزایش داده است. کادمیم، سرب و نیکل از جمله آلایندهایی هستند که از منابع گوناگون به آب و خاک، گیاه و نهایتا به زنجیر­ه­ غذایی انسان و حیوانات راه می­یابند. این تحقیق به منظور تعیین میزان آلودگی خاک اراضی زراعی جنوب تهران به عوامل آلاینده و پهنه بندی منطقه با استفاده از روش های زمین آمار صورت گرفت.روش بررسی: در این تحقیق در سال ۱۳۹۳ از حدود ۲۰۰۰ هکتار از اراضی زراعی در محدوده­ نهر فیروزآباد در جنوب تهران، تعداد ۱۷۵ نمونه خاک با فواصل ۳۰۰ متر انتخاب گردید. جهت پهنه بندی منطقه از دو روش کریجینگ و وزن­دهی عکس فاصله (IDW) استفاده شد.یافته ها: میانگین غلظت فلزات سنگین اندازه گیری­شده در منطقه مورد مطالعه به ترتیب کاهشی نیکل> سرب> کادمیوم به دست آمد. براساس استاندارهای پیشنهادی سازمان حفاظت محیط زیست ایران، ۱۳ و ۹ درصد نمونه های خاک به ترتیب آلوده به سرب و نیکل بود.بحث و نتیجه گیری: با توجه به اهمیت تعیین تغییرات نقطه ای آلودگی، روش IDW به عنوان روش مناسب جهت پهنه­بندی غلظت سرب و نیکل کل در منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می­شود. بر این مبنا حدود ۱۶۱ و ۱۴ هکتار از سطح اراضی زراعی به ترتیب دارای مقادیر سرب و نیکل بیش از حد مجاز بودند.

Keywords:

آلاینده های خاک , فلزات سنگین , کریجینگ , وزن دهی عکس فاصله , فاضلاب شهری