بررسی تلقیح ازتوباکتر و قطع آبیاری بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ارقام کلزا

به منظور ارزیابی عملکرد دانه و محتویات سلولی کلزا در تلقیح با ازتوباکتر و قطع آبیاری، آزمایشی در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵، به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. تیمارها شامل قطع آبیاری از مراحل ۳۰ درصد گل دهی و ۳۰ درصد خورجین دهی و آبیاری مطلوب، تلقیح بذور با ازتوباکترکروکوکوم سویه های ۶۳، ۷۰ و بدون تلقیح و ارقام کلزا شامل نپتون، اکتان و اکاپی (شاهد) بودند. اثر قطع آبیاری بر عملکرد، پرولین، قندهای محلول، پروتئین، آنزیم های آنتی اکسیدان و رنگیزه های فتوسنتزی معنی دار شد. اثر ازتوباکتر بر همه صفات مزبور غیر از عملکرد و پرولین معنی دار گردید. ارقام کلزا از نظر عملکرد، قندهای محلول، آنزیم کاتالاز و کلروفیل b و کلروفیل کل متفاوت بودند اما در تجمع پرولین، پروتئین، آنزیم پراکسیداز، کاروتنوئید، کلروفیل a و نسبت کلروفیل a/b اختلاف نداشتند. بیشترین میزان پرولین، قندهای محلول، آنزیم های آنتی اکسیدان در قطع آبیاری از ۳۰ درصد گل دهی و بیشترین پروتئین و رنگیزه های فتوسنتزی از آبیاری مطلوب به دست آمد. ازتوباکتر باعث افزایش پروتئین، کلروفیل و کاروتنوئید گردید. ارقام هیبرید اکتان و نپتون از نظر آنزیم کاتالاز و کلروفیل نسبت به رقم اکاپی برتر بودند اما رقم اکاپی از نظر قندهای محلول نسبت به ارقام هیبرید اکتان و نپتون برتری داشت. بیشترین عملکرد دانه با ۴۵۵۹ کیلوگرم در هکتار از آبیاری مطلوب به دست آمد. با قطع آبیاری از مراحل ۳۰ درصد خورجین دهی و ۳۰ درصد گل دهی عملکرد دانه به ترتیب ۵.۹۹ درصد و ۲۳.۶۵ درصد کاهش داشت. ارقام هیبرید اکتان و نپتون با عملکرد دانه ۴۵۸۴ و ۴۲۹۰ کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم اکاپی، به ترتیب ۲۴.۷ و ۱۹.۶ درصد برتر بودند. در نتیجه قطع آبیاری باعث کاهش عملکرد و رنگیزه های فتوسنتزی شد اما محتویات سلولی و آنزیم های آنتی اکسیدان را افزایش داد. چون ازتوباکتر، قندهای محلول، پروتئین، آنزیم های آنتی اکسیدان، رنگیزه ها و تا حدودی عملکرد را افزایش داد، می تواند برای بهبود تغذیه کلزا استفاده شود.

Keywords:

آنزیم های آنتی اکسیدان , پرولین , قندهای محلول , کاروتنوئید , کلروفیل