روش شناسی «قرآن شناخت» (تفسیر معاصرانه قرآن کریم) با رویکرد انتقادی

یکی از مهمترین وظایف مفسران این است که در هر زمان، تفسیری از قرآن ارایه دهند که ضمن عدم انحراف از مسیر اصیل اسلامی، یارای عرضه اقناعی به دنیای معاصر و تبلیغ موثر در جامعه جهانی را داشته باشد. در همین راستا و با همین هدف، کتابی با عنوان «قرآنشناخت» در غرب به زبان انگلیسی برپایه گرایش عرفان و تقریب ادیان و مذاهب نگاشته شده است. ترجمه فارسی جلد نخست آن با عنوان «تفسیر معاصرانه قرآنکریم» نامبردار است. نظر به تازگی اثر و حساسیت موضوع، مقاله حاضر جزو نخستین پژوهشهایی است که با روش توصیفی- تحلیلی متمرکز بر مطالعه متنمحور تفسیر معاصرانه، به روششناسی و نقد آن پرداخته است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که اثر یادشده ازروش تفسیری واحد و یکنواختی در سراسر متن بهره نبرده است؛ ونیز استفاده بیضابطه از روایات و در پارهای از متن، نادیدهانگاری مبانی شیعه نیز مشاهده می شود. جستارحاضر، ضمن رد بیشتر ادعاهای سرویراستار در مقدمه، نقاط ضعفی را برای قرآنشناخت برشمرد؛ از جمله: ثابتنبودن صلاحیت نگارندگان جهت اجتهاد در گزینش و نگارش تفسیر، مشخصنبودن روش تفسیری، عدم اعتنا به روایات اهلبیت و تسامح با پلورالیسم دینی؛ همچنین عنوان «تفسیر معاصرانه» نیز به دلیل تسامح در تفسیرانگاری و فاصله متن با صفت معاصرانه، عنوان مناسبی شناخته نشد.

Keywords:

قرآن , روششناسی تفسیر , تفسیر معاصرانه , قرآنشناخت , پلورالیسم