مکان یابی محل های مناسب تغذیه مصنوعی آبخوان دشت شریف آباد قم با تاکید بر ویژگی های هیدروژئومرفولوژیکی منطقه

در این پژوهش جهت تغذیه سفره های آب زیرزمینی، ده لایه هیدروژئومرفولوژیکی - اقلیمی موثر در مکان­یابی در سطح سفره شامل زمین­شناسی، ژئومورفولوژی، بافت خاک، کاربری اراضی و پوشش زمین، شیب، ارتفاع رواناب، تراکم زهکشی، تراکم خطواره، عمق آب زیرزمینی بعد از دوره بارش (تغذیه) و فاصله از چاه­های بهره برداری استفاده شده است. با توجه به تاثیر هر یک از این لایه­ها در انتخاب بهترین محل مناسب جهت تغذیه مصنوعی، به هر معیار امتیازی بین ۱ تا ۴ (به ترتیب کمترین و بیشترین تاثیر) داده شده و طبقه­بندی گردید. سپس به منظور ارزیابی صحت لایه مکان­های مناسب تغذیه مصنوعی، ضریب همبستگی این لایه با لایه تغییرات هدایت الکتریکی آب زیرزمینی در سطح آبخوان محاسبه شد. نتایج نشان داد که همبستگی لایه سطوح مناسب تغذیه و هدایت الکتریکی آب زیرزمینی برابر با ۶۳۵/۰- می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ۱۱ درصد از مساحت سطح سفره جزء اراضی کاملا مناسب و ۳۰ درصد اراضی مناسب جهت تغذیه مصنوعی در دشت شریف آباد حائز اهمیت می باشد. این مکان ها منطبق بر محیط مخروط افکنه ای، دارا بودن خاک درشت دانه از نوع ماسه، شن، لوم، پایین بودن شدید سطح آب زیرزمینی و دارا بودن شیب سطحی (کمتر از ۵%) موقعیت خوبی جهت تغذیه آبخوان ایجاد نموده است. براساس ویژگی های هیدروژئومرفولوژیکی منطقه مورد مطالعه، روش تلفیقی تغذیه مستقیم سطحی (روش حوضچه های تغذیه) و زیرزمینی (روش گودال یا چاه) در نزدیکی خط گسل شریف آباد برای تغذیه منابع آب زیرزمینی می تواند پیشنهاد شود. نتایج این تحقیق می تواند برای سایر سفره­های اطراف دریاچه نمک نیز مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

تغذیه مصنوعی , آبخوان شریف آباد قم , هیدروژئومورفولوژی , مکان یابی , سیستم اطلاعات جغرافیایی