اثر شوری آب آبیاری بر عملکرد نسبی و برخی ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی سورگوم

این آزمایش برای بررسی اثر تنش شوری آب آبیاری بر ویژگی­های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه سورگوم( رقم اسپیدفید) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در  ستون­های خاک در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران به اجرا در آمد. آزمایش در ۱۵ستون­ خاک طی ۵۶ روز انجام شد. تیمارهای شوری شامل آب چاه (شاهد) (dSm-۱ ۹۹/۰S۱=)، مخلوط آب دریا و آب چاه با نسبتهای ۴/۱ (dSm-۱ ۷/۴S۲=)، ۴/۲ (dSm-۱ ۱/۸S۳=)، ۴/۳ (dSm-۱ ۷/۱۳S۴=) و آب دریا (dSm-۱ ۹/۱۵S۵=) بود. اندازه­گیری­ها شامل وزن خشک و تر اندام هوایی، دانه و ریشه، قطر و ارتفاع ساقه اصلی، شاخص سطح برگ، مساحت برگ، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و شاخص­های مقاومت گیاه سورگوم بود. بر اساس. نتایج، شوری آب و خاک بر تمامی صفات اندازه­گیری شده، اثر معنی­دار داشت. افزایش شوری آب آبیاری از سطح شاهد (S۱) تا تیمار S۵، باعث کاهش معنی­دار تمام صفات اندازه­گیری­شده به غیر از شاخص برداشت و نسبت وزن خشک ریشه به وزن خشک ساقه، شد. همچنین، نتایج نشان داد کهS۱ بهترین سطح شوری برای رسیدن به بیشینه وزن خشک در بوته گیاه سورگوم (معادل ۲۱۸ گرم)، بود. در مورد شاخص­های مقاومت  و    نیز تیمار S۱ نسبت بالاتری از سایر تیمارها داشت و مقدار آن به ترتیب ۶۷/۶ و ۴/۱ بود. در تیمار S۳، کاهش وزن خشک اندام ­هوایی در مقایسه با تیمار شاهد ۵/۲۳% بود، اما در این مورد بین تیمارهای S۳ و S۴ تفاوت معنی­داری در مقایسه با تیمار شاهد مشاهده نشد. همچنین عملکرد نسبی سورگوم (عملکرد هر تیمار درمقایسه با شاهد)  تا شوری عصاره اشباع خاک نزدیک به ۶۵/۳ دسی­زیمنس بر متر کاهشی نداشت و به عنوان حد آستانه تحمل این گیاه در نظر گرفته شد. اما بعد از افزایش شوری، عملکرد گیاه کاهش یافت و در شوری حدود ۱۵ دسی زیمنس بر متر به نصف رسید. شیب خط کاهش عملکرد سورگوم برابر ۳% بر دسی زیمنس بر متر محاسبه شد.

اثر شوری آب آبیاری بر عملکرد نسبی و برخی ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی سورگوم Keywords:

تنش شوری , آستانه تحمل شوری , سورگوم رقم اسپید فید