چگونگی اندازه گیری تبخیر- تعرق با استفاده از روش های سنجش از دور (مطالعه مروری)

تبخیر- تعرق یکی از پارامترهای مهم برای مطالعه و طراحی شبکه های آبیاری و مدیریت منابع آب می باشد. در حال حاضر داده های مورد نیاز برای تعیین تبخیر- تعرق در ایستگاه های هواشناسی اندازه گیری می شود که دارای محدودیت کاربرد برای مناطق وسیع می باشند. با توجه به تغییرات مکانی پارامترهای جوی، اندازه گیری های بدست آمده فقط برای سطح محدود اطراف ایستگاه ها قابل کاربرد است. همچنین در بسیاری از مناطق، آمار درازمدت وجود ندارد و یا امکان احداث ایستگاه هواشناسی در آینده نزدیک در همه مناطق دور از انتظار است. امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی ماهواره ها و فن سنجش از دور امکان تهیه داده های زمینی در وسعت زیاد فراهم شده است که می تواند برای مطالعات و تحقیقات منطقه ای کاربرد خوبی داشته باشد. برای محاسبه تبخیر- تعرق واقعی با استفاده از سنجش از دور، روش های مختلفی وجود دارند که در چهار دسته کلی روش های تجربی، معادله توازن انرژی، روش های استفاده از شاخص های گیاهی و نیز روش قطعی تقسیم بندی می شوند. در روش های مذکور، داده های دمای سطحی (Ts)، آلبیدی سطحی(a)، پوشش گیاهی و شاخص های گیاهی مانند NDVI پس از پردازش و تصحیحات لازم بر روی تصاویر ماهواره ای مورد استفاده قرار می گیرند. روش های محاسبه تبخیر - تعرق پتانسیل با استفاده از سنجش از دور نیز در دو دسته کلی روش های تجربی و ترکیبی طبقه بندی می شوند. در این مقاله مروری جامع بر روش های مختلف تعیین تبخیر- تعرق واقعی گیاه و نیز تبخیر-تعرق پتانسیل انجام شده است. نتایج تحقیقات مختلف در این رابطه در دنیا و نیز در کشور ایران ارائه گردیده است. نتایج نشان داده است که سنجش از دور توانایی تخمین تبخیر- تعرق واقعی و پتانسیل را در حد قابل قبولی دارا می باشد. چنانچه در اغلب مطالعات، تبخیر- تعرق تعیین شده با این روش در مقایسه با نتایج حاصل از روش های اندازه گیری مستقیم از همبستگی خوبی برخوردار می باشد.

Keywords:

آلبیدوی سطحی , تبخیر- تعرق , دمای سطحی , سنجش از دور , شاخص های گیاهی