بررسی مسائل و مشکلات برنامه ریزی حمل ونقل (مطالعه موردی : شهر یاسوج)

در حال حاضر روند سریع و رو به رشد شهرها یک پدیده جهانی محسوب می شود. شهرها محل زندگی و فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم می باشند. اهمیت این فعالیت ها برای رشد متعادل شهرها بی چون و چرا می باشد. در چنین وضعیتی و با افزایش عرضه وسایل نقلیه موتوری و در نتیجه کاهش ظرفیت راه ها مسائل و مشکلات عمده ای را در نظام حمل ونقل و ترافیک شاهد هستیم. حمل ونقل یکی از حوزه های مورد مطالعه در برنامه ریزی شهری است که برنامه ریزان شهری از دیدگاه های مختلفی از جمله دیدگاه اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی این مسائل و مشکلات را مورد بررسی قرار می دهند. هدف از پژوهش فوق ارائه یک روش واقع بینانه برای برنامه ریزی حمل و نقل و ترافیک شهری و سامان دهی وضعیت موجود در شهر یاسوج با توجه به محدودیت های اقتصادی، اجتماعی و شرایط فرهنگی آنان می باشد. اهمیت جایگاه حمل و نقل و ترافیک در شئون مختلف فردی و اجتماعی مردم شهرها امری واضح و انکار ناپذیر است . مشکلات ناشی از نارسایی ها و کمبودهای موجود در مجموعه تحصیلات حمل و نقل اکثر شهرهای کشور نیز امری است که در حال حاضر به صورت مشهود نظیر تاخیر، فقدان ایمنی، اثرات نامطلوب محیط زیستی و یا به صورت غیر مشهود نظیر اثرات سوء اقتصادی اجتماعی و فرهنگی وجود دارد. ریشه بسیاری از این مشکلات در شکل گیری شهرها به هنگام مطالعه طرح های جامع و طرح های تفصیلی است که نیازهای حمل و نقل و ترافیک در آنها مورد توجه کافی قرار نگرفته است و عدم اجرای صحیح این طرح ها به این مشکلات دامن زده است. به طور کلی مسائل و مشکلات حمل و نقل و ترافیک شهرهای بزرگ کشور امروزه ابعاد گسترده ای پیدا کرده است و در صورت ادامه روند کنونی، شهرهای متوسط و کوچک کشور نیز در آینده با چنین مسائل و مشکلاتی روبرو خواهند شد. با مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک در شهر یاسوج انجام گرفته است عمدتا از روش کلاسیک استفاده شده است که در آن با پذیرش شرایط موجود، تقاضای سفر در سال پیش بینی می گردد و بر مبنای مدل تفکیک سفر، سفرها بین انواع سیستم های مختلف حمل و نقل تقسیم می شود و به این ترتیب، حجم سفرهای پیش بینی شده روی محورهای شبکه تخصیص می یابد، که این امر منجر به ساخت معابر جدید و یا تعریض معابر موجود می گردد که با توجه به بافت پر شهر معمولا غیرعملی است و راه حلی جز استفاده از تکنولوژی های پیشرفته حمل و نقل از جمله راه آهن زمینی (مترو) برای طراح باقی نمی گذارد. در راستای پاسخگویی واقع بینانه به عملی به مشکلات و مسائل حمل و نقل و ترافیک شهر ها نیاز به انجام مطالعات و تحقیقات با توجه به شرایط اجتماعی اقتصادی فرهنگی لازم و ضروری است تا سیاست ها و خط مشی های واقع بینانه و عملی در این راستا به دست آید. با توجه به اینکه مشکلات حمل و نقل شهری کشور با مشکلات شهرهای اکثر کشورهای در حال توسعه ریشه مشترک دارد و اینکه شرایط و واقعیت ها و پارامترهای موجود در کشورهای در حال توسعه با وضعیت کشورهای توسعه یافته تفاوت زیادی دارد استفاده از روش کلاسیک برنامه ریزی برای این شهرها واقع بینانه نبوده، لذا ضروری است که روش مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک شهری در کشورهای در حال توسعه با توجه به دستاوردهای مطالعات کشورهای توسعه یافته و در نظر گرفتن شرایط بومی آنها مشخص شود. در نتیجه بر اساس ویژگی های کشورهای در حال توسعه روش مناسب برای برنامه ریزی حمل و نقل و ترافیک شهر یاسوج ارائه می گردد.

Keywords:

حمل ونقل , برنامه ریزی , کشورهای در حال توسعه , شهر یاسوج.