مطالعه اثر شدت و زمان سرزنی بر عملکرد دانه ذرت در شرایط خوزستان

به منظور بررسی اثر سرزنی بر عملکرد دانه ذرت، این آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و به مدت دو سال زراعی (۸۲-۱۳۸۱) با استفاده از رقم KSC ۷۰۴ به اجرا درآمد. عامل اول سه سطح مختلف سرزنی شامل حذف کامل اندام هوایی از بالای بلال، باقی گذاشتن یک برگ و دو برگ بالای بلال و عامل دوم، تاریخ های مختلف سرزنی شامل حذف پس از پایان گرده افشانی (هنگام قهوه ای شدن ریشک ها) و سه تاریخ حذف به فاصله ۱۰ روز پس از این مرحله، مجموعا چهار تاریخ، به علاوه تیمار شاهد بدون سرزنی بود. بنابراین مجموعا ۱۳ تیمار وجود داشت. نتایج نشان داد که صفات عملکرد دانه و وزن هزاردانه به ترتیب در سطح پنج و یک درصد معنی دار هستند. تیمار شاهد بدون سرزنی با عملکرد دانه ۹۴/۹ تن در هکتار و وزن هزاردانه ۴/۳۲۷ گرم بیشترین و تیمار قطع کامل بوته از بالای بلال در پایان گرده افشانی، با عملکرد دانه ۱۵/۸ تن در هکتار و وزن هزار دانه ۷۹/۲۶۹ کمترین بود. بنابراین عمل سرزنی باعث کاهش ۱۸درصد درعملکرد دانه و وزن هزاردانه گردید. اثر تیمار بر میزان پروتئین دانه معنی دار نبود. به علاوه هیچیک از آثار متقابل تیمار درسال معنی دار نشد، که بیانگر ثابت بودن نتایج تحقیق در دو سال اجرای آزمایش است. اثر میزان قطع برگ و زمان قطع برگ برای صفت عملکرد علوفه تر در سطح یک درصد معنی دار شد. تیمار قطع کامل بوته با عملکرد علوفه ۵۷/۶ تن در هکتار بیشترین و تیمار باقی گذاشتن دو برگ بالای بلال با ۶۳/۲ تن در هکتار کمترین علوفه را تولید کرد. در اثر سرزنی، درحدود ۵۷/۶ تن در هکتار علوفه حاصل گردید، اما کاهشی معادل ۷۹/۱ تن در هکتار برای عملکرد دانه را نیز در پی داشت و چون هدف از کشت ذرت در استان خوزستان تولید دانه است، بنابراین سرزنی توصیه نمی گردد. اما چنانچه هدف از کشت، علاوه بر تولید دانه ذرت، تولید علوفه تر نیز باشد، بهترین زمان سرزنی جهت دست یابی به عملکرد بالای علوفه، ضمن حفظ عملکرد دانه، سرزنی در پایان گرده افشانی و یا ده روز پس از پایان گرده افشانی است.

Keywords:

Topping , maize forage , maize grain yield , thousand kernal weight , سرزنی ذرت , علوفه ترذرت , عملکرد دانه ذرت , وزن هزاردانه.