تحلیل موضوعی پژوهش های علوم اسلامی در نشریات فارسی ایران

هدف پژوهش حاضر تحلیل موضوعی پژوهش های علوم اسلامی در نشریات فارسی ایران به صورت عینی است. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که از محاسبه شاخص دربردارندگی و بهره گیری از تحلیل شبکه های اجتماعی برای انجام آن بهره برده شده است. جامعه پژوهش حاضر را ۶۴۷۷ مقاله فارسی در حوزه های مطالعات اسلامی (« فقه و اصول »، «علوم قرآن و حدیث»، «اخلاق »، «فلسفه و کلام») تشکیل می دهد که در مجلات علمی پژوهشی ایران به چاپ رسیده اند. منبع اصلی استخراج اطلاعات این مقالات پایگاه نورمگز است. در بررسی بالاترین شباهت موضوعی بین چهار حوزه مورد بررسی در زمینه علوم اسلامی نشان داد که حوزه اخلاق از لحاظ واژگانی عملا حوزه ای است که بخش نسبتا قابل توجه ای از آن (۴۰درصد شباهت موضوعی) در فلسفه و کلام ریشه دارد و پایه های دیگر آن در علوم قرآن و حدیث و همچنین فقه واصول است. هم چنین، واژگان حوزه فلسفه و کلام شباهت کمی با واژگان فقه و اصول و اخلاق دارد. وجود بالای واژگان قرآن و حدیث در حوزه فلسفه وکلام نشان از آن دارد که فیلسوفان ایران نگاهشان به حوزه فلسفه وکلام به میزان بالا از زاویه مباحث قرآنی وحدیثی است.

Keywords:

مطالعات اسلامی , تحلیل موضوعی , شاخص های شباهت سنجی , مقالات نشریات , تحلیل شبکه های اجتماعی , علوم اسلامی , نشریات فارسی