مطالعه تطبیقی میزان تاب آوری کالبدی مناطق شهر مشهد در برابر زلزله

در سال های اخیر نهادها و آژانس های فعال در زمینه کاهش سوانح، بیشتر فعالیت های خود را برای دست یابی به جامعه ای تاب آور در برابر سوانح متمرکز ساخته اند که در این میان زمین لرزه به دلیل خسارت وسیع نسبت به سایر حوادث اولویت بالاتری برای تقویت تاب آوری جوامع در برابر سوانح طبیعی دارد. نظر به زلزله خیر بودن کشور ایران می توان گفت که کلان شهر مشهد نیز مشابه بسیاری دیگر از شهرهای کشورمان از نظر لرزه خیزی در منطقه خراسان با پتانسیل بالای خطر قرار گرفته است و وجود گسل های فعال و توانمند در مجاورت شهر، گواه بر بالا بودن خطر زلزله در شهر مشهد دارد. از این رو، این پژوهش  با هدف رتبه بندی مناطق شهر مشهد بر اساس معیارهای کالبدی تاب آوری، به تحلیل و رتبه بندی مناطق شهر مشهد پرداخته است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت، توصیفی_تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز به روش های کتابخانه ای، اسنادی و میدانی گردآوری شده است و سپس، با استفاده از تکنیک SWARA، ۱۲معیار کالبدی تاب آوری وزن دهی گردیده و در نهایت به وسیله مدل MULTIMOORA، به رتبه بندی مناطق شهر مشهد پرداخته شده است. نتایج حاصل از تکنیک  SWARAنشان داد که معیارشتاب افقی گسل، مهم ترین و معیار شیب کم اهمیت ترین معیار موثر بر میزان تاب آوری کالبدی در برابر زمین لرزه به شمار می روند. در نهایت نتایج حاصل از مدل MULTIMOORA  نشان می دهد که مناطق ۲، ۱ و ۹ به ترتیب دارای بیشترین میزان تاب آوری کالبدی در برابر زلزله و مناطق ۷، ۱۱ و ۸ به ترتیب دارای کمترین میزان تاب آوری هستند و لذا در راستای افزایش تاب آوری مناطق شهری مشهد پیشنهاد می گردد بر معیار هابی از جمله، مقاوم سازی و احیای بافت های فرسوده، تمرکز گردد.

Keywords:

تاب آوری کالبدی , زلزله , مشهد , تکنیکSWARA , تکنیک MULTIMOORA