انتخاب گونه های گیاهی مناسب برای بازسازی معدن مس سونگون با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره ترکیبی AHP-SMARTER-TOPSIS

سابقه و هدف: وسعت زمین­ های تحت تاثیر فعالیت­ های معدن­ کاری بویژه محل­ های انباشت باطله، روز به روز افزایش می­ یابد. در نتیجه هر روز ضرورت اجرای احیای معادن نیز بیشتر احساس می­ شود. جهت بازسازی معدن، به ­منظور هر نوع استفاده بعدی از زمین­ های تحت تاثیر و حفاظت از محیط زیست منطقه، انتخاب و کاشت گونه ­های گیاهی یکی از مرحله­ های مهم بازسازی است.مواد و روش­ ها: در این تحقیق، انتخاب گونه گیاهی مناسب برای بازسازی معدن مس سونگون با هدف حفظ محیط ­زیست انجام شده است. برای این کار ابتدا گونه­ های مناسب براساس عامل­ های اصلی، شامل نوع استفاده دوباره از زمین­ های استخراج شده، شرایط اقلیمی منطقه و ویژگی­ های خاک منطقه انتخاب شدند و سپس گونه­ های انتخاب شده، براساس عامل­ های موضعی و با کمک پرسش­نامه ­هایی که توسط افراد خبره تکمیل گردیدند، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و همچنین روش روش رتبه بندی ساده چند معیاره (SMARTER) وزن ­دهی و در نهایت با کمک روش اولویت بندی براساس شباهت به راه حل ایده آل (TOPSIS)، اولویت بندی شدند.نتایج و بحث: براین اساس گونه­ های درختی اقاقیا، افرا، غان، پیرو، سماق و اوجا برای خاک­ های اسیدی منطقه و گونه ­های گردو، زبان گنجشک و انجیر برای خاک قلیایی و خنثی منطقه به ترتیب اولویت پیشنهاد شدند.نتیجه ­گیری: می ­توان گفت که از بین گونه­ های درختی انتخابی برای این منطقه، گونه­ هایی که از لحاظ کاهش آلودگی­ ها و جلوگیری از فرسایش خاک موفق­ تر بودند در اولویت هستند. درخت اقاقیا از درختان بومی منطقه به شمار نمی­ رود ولی با توجه به این که نسبت به درختان دیگر از لحاظ حفظ محیط­ زیست موفق­ تر می­ باشد، به ­عنوان گونه برتر برای این منطقه انتخاب شد. در بین گونه­ های بومی منطقه نیز درخت افرا با توجه به هدف حفظ محیط­ زیست در اولویت می­ باشد.

Keywords:

تصمیم گیری چند معیاره , تحلیل سلسله مراتبی , انتخاب گونه درختی , بازسازی معادن