بررسی مکانیابی مرکز دفن زباله شیراز با رویکردی به مسایل اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی

گسترش بی رویه شهرها و در نتیجه افزایش جمعیت شهری در کشور بویژه در سال های اخیر موجب افزایش بیش از پیش مصرف و در نتیجه افزایش تولید انواع پسماند در مناطق شهری گردیده است و با چنان سرعتی در حال افزایش است که علیرغم پیشرفت علوم و فناوری، مدیریت آنها به یک مسئله بغرنج تبدیل شده است. از این نظر انتخاب یک محل مناسب برای دفن پسماندها و ارائه توجیه منطقی در ارتباط با فرآیند مکانیابی نیازی است که همواره احساس می شود. بطور کلی یک محل دفن باید در مکانی استقرار یابد که از جهات گوناگون اعم از محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی کمترین ضرر را به وجود آورد. برای انتخاب مکان مناسب دفن پسماند از پارامترهای متعددی مانند فاصله از آبخوان، فاصله از چشمه، فاصله از چاه، فاصله از رودخانه، فاصله از مناطق حفاظت شده، فاصله از گسل، نفوذپذیری، کاربری اراضی، فاصله از راه و راه آهن، شیب، طبقات ارتفاعی، فاصله از مناطق مسکونی که باتوجه به گستردگی و پیچیدگی عوامل موثر در مکانیابی ضرورت استفاده از فناوری های اطلاعات مکانی و تلفیق آن با سایر امور مدیریتی و برنامه ریزی مطرح می شود. به این منظور، به کارگیری سیستمی یکپارچه متشکل از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش های تصمیم گیری چند معیاره (MCDM) ابزار مناسبی برای مکان یابی دفن پسماند می باشند. با استفاده از ۱۴ لایه اطلاعاتی به روش وزن دهی به معیارها با استفاده از مقایسه مدل AHP با ANP و تحلیل تلفیق وزن ها در محیط GIS و استفاده از نمودار گلباد نقشه هم وزن معیارهای مختلف بدست آمد. در انتها با ادغام این نقشه ها به ۵ دسته مناطق بسیار مساعد، مساعد، نسبتا مساعد، نامساعد و بسیار نامساعد تقسیم شد که بهترین مکان در جنوب شهر برای دفن پسماندهای شهر شیراز انتخاب گردید.

Keywords:

پسماندهای جامد شهری , مکانیابی , ANP , AHP , شهر شیراز