تاثیر محدودیت آبی و غذایی بر صفات فیزیولوژیکی و عملکردی بره های لری- بختیاری و آمیخته آن ها

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: در حال حاضر آمیخته­ گری گوسفندان بومی دنبه ­دار با گوسفندان پرتولید شناخته شده بدون دنبه به عنوان یک راه­کار سریع با هدف افزایش تولید و تولیدمثل، و کاهش دنبه گوسفندان بومی به ­طور گسترده ­ای مورد استفاده قرار می­گیرد. بنابراین، انجام مطالعات مقایسه ­ای در مورد عملکرد حیوانات بومی و آمیخته در محیط ­­های مختلف برای صنعت پرورش گوسفند ضروری است. مواد و روش ها: این مطالعه در فصل تابستان و با استفاده از تعداد ۲۰ راس بره لری-بختیاری (لری) و ۲۰ راس بره نسل اول آمیخته لری-بختیاری×رومانف (آمیخته) با میانگین وزن ۲/۵±۳۱/۶ کیلوگرم در هشت تیمار با پنج تکرار برای هر یک از تیمارها در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایه فاکتوریل ۲×۲×۲ شامل نژاد (لری و آمیخته)، آب (آب آزاد و محدودیت آبی)،  غذا (غذای آزاد و محدودیت غذایی) انجام شد. حیوانات بدون محدودیت دسترسی آزادی به آب و خوراک داشتند در حالی که حیوانات دارای محدودیت آبی تنها یک ساعت در روز دسترسی آزادی به آب داشتند و بره  های دارای محدودیت غذایی نیز تنها ۰/۴۵ تا ۰/۶۵ درصد وزن بدن خود تغذیه شدند. بعد از شش هفته اعمال تیمارها، بره ­ها کشتار شده و صفات لاشه اندازه­ گیری شدند. یافته ها: محدودیت غذایی در مقایسه با آب و نژاد صفات اندازه­گیری شده را به طور گسترده­ای تحت تاثیر خود قرار داده است و به ­طور معنی ­داری باعث کاهش دمای رکتوم، نرخ تنفسی، آب مصرفی، وزن نهایی، وزن لاشه، وزن قطعات لاشه و اندام­های داخلی، دنبه، چربی احشایی، کل چربی بدن، وزن و حجم بیضه شد (۰/۰۱ ≥p)، در حالی که نسبت آب به خوراک و بازده لاشه بدون دنبه را افزایش داد (۰/۰۰۷ ≥p). محدودیت آبی اثرات به مراتب کمتری نشان داد و باعث افزایش معنی­دار تفاوت بیشینه و کمینه دمای رکتوم در هر دوره (۰/۰۵ =p)، و کاهش آب مصرفی (۰/۰۰۰۱ =p) شد، اما تاثیری روی سایر شاخص­های عملکردی، فیزیولوژیکی، و لاشه نداشت. آمیخته ­گیری نیز به ­طور معنی ­داری باعث کاهش چربی دنبه و کل لاشه (۰/۰۰۰۱˂p) و افزایش چربی احشایی، بازده بدون دنبه، نسبت قطعات لاشه، و وزن و حجم بیضه شد (۰/۰۱ ≥p)، اما تاثیری روی سایر صفات نداشت. نتیجه­ گیری: به­طور کلی، حیوانات آمیخته در شرایط خوراک آزاد (صرف نظر از نوع دسترسی به آب) به واسطه چربی لاشه کمتر و بلوغ زودرس­تر عملکرد بهتری از حیوانات لری داشتند، اما در شرایط محدودیت غذایی شدید، تفاوت معنی ­داری بین دو نژاد مشاهده نشد. بنابراین می­توان نتیجه گرفت استفاده از حیوانات آمیخته نسل اول در تمامی شرایط به دلیل چربی کمتر لاشه و بلوغ سریع­تر می­تواند باعث سالم ­تر شدن لاشه و کاهش فاصله نسل شود.

Keywords:

Crossbreeding , Carcass traits , Food and water restriction , Large fat-tail , Maturation age , آمیخته گیری , دنبه بزرگ , صفات لاشه , محدودیت غذایی و آبی , وزن بلوغ