ارزیابی تاثیر خشکسالی بر زراعت آبی استان لرستان

کشاورزی استان لرستان بر پایه زارعت آبی و دیم استوار است که در بخش زارعت آبی از دو منبع آب های سطحی و زیرزمینی استفاده می شود. یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی تاثیرگذار بر کشاورزی استان، رخداد خشکسالی و پیامدهای آن است. از اینرو هدف اصلی این پژوهش بررسی اثرات خشکسالی بر زراعت آبی استان لرستان است. داده های مورد استفاده شامل: ویژگی های زراعت آبی استان لرستان، ویژگی های منابع آبی مورد استفاده در زراعت آبی، نقشه کاربری اراضی و شاخص های خشکسالی می باشد. نتایج بررسی شاخص های خشکسالی محاسبه شده نشان داد که در سطح استان لرستان، روند افزایشی خشکسالی و تکرار سیکل های بلند مدت خشکسالی و ترسالی در استان لرستان مشهود است. همچنین مشخص شد که طی دوره ۳۶ ساله رخدادهای خشکسالی با شدت های مختلف در سطح استان لرستان رخ داده است و توزیع زمانی این دوره ها پراکنده و در کل ۳۶ سال مطالعاتی دیده می شوند. نتایج حاصل از مقادیر شاخص همبستگی بین میزان عملکرد گیاهان زراعی آبی بویژه گندم و جو با مقادیر شاخص های مختلف خشکسالی طی دوره ۱۳۹۶-۱۳۷۰ بیانگر ارتباط مثبت و مستقیم بین عملکرد گیاهان زراعی آبی با مقادیر شاخص های خشکسالی است. از نظر زمانی بیشترین مقدار همبستگی، بین میزان عملکرد با مقادیر شاخص های خشکسالی در مقیاس زمانی یک تا شش ماهه مشاهده می شود و در مقیاس های زمانی طولانی تر مقدار همبستگی کاهش پیدا می کند. از جمله دلایل اصلی وقوع این شرایط اینست که، وقایع خشکسالی کوتاه مدت بر روی پوشش گیاهی دیم و مراتع و رخدادهای خشکسالی بلند مدت تر به دلیل وابستگی بیشتر زراعت­های آبی به منابع آب­های سطحی و زیرزمینی، بیشتر بر زراعت آبی  تاثیر گذارند. براساس نتایج به دست آمده، در مجموع می توان گفت که افزایش تنش های خشکی و حرارتی در سطح استان لرستان سبب کاهش عملکرد و افزایش نیاز آبی محصولات زراعی آبی مختلف شده است. 

Keywords:

Duration , Agricultural drought , severity , irrigated agriculture , Precipitation. , بارش , خشکسالی کشاورزی , زراعت آبی , شدت , مدت.