بازخوانی مفهوم حکمت اسلامی و تبیین جایگاه آن در فرآیند آموزش معماری

در عصر حاضر، آموزش معماری مابین دو دیدگاه سنت و مدرنیسم قرار گرفته و اندیشه ای متقن، جامع ومانع در این خصوص ارائه نشده است، برابر نهادن شیوه سنتی و شیوه آکادمیک آموزش معماری، شمردنویژگی های هر کدام و برتر دانستن یکی بر دیگری، و یا پیشنهاد التقاط این دو شیوه مسیری است که بهوفور طی شده اما نتیجه ای در بر نداشته است. از طرفی با مراجعه به مبانی حکمی اسلام، میتوان گفت کهدین مبین اسلام و علوم حاصل از آن (مانند حکمت در هنرهای اسلامی) بن بست نداشته و همواره میتوانبا رجوع به اصول آن مسیرهای تازه ای گشود، بنابراین هدف این پژوهش بازخوانی مفهوم حکمت اسلامیدر معماری و تبیین جایگاه آن در آموزش معماری بیان میشود. برای دستیابی به این هدف با استفاده ازروش توصیفی و تحلیلی-تطبیقی مدلهای نظری پیشین در باب آموزش معماری بررسی و مقایسه ای بینآنها با مبانی حکمت اسلامی در معماری انجام شده است. براساس نتایج پژوهش مشخص شد که آموزشمعماری در دوره معاصر به صورت «هم گرا» یا «واگرا» بوده و خلاءهایی جدی برای پرورش نسل معماران آفرینشگر دارد و همچنین مشخص گردید مدل های «طرح مایه- آزمون»، «تجزیه و ترکیب»، «تجربی»، «منطقی و مرکب» و «تداعی گرا» مهمترین نظریات در خصوص آموزش و شیوه های معماری هستند که همگی رویکردی پیشینی داشته و بر تکثر آموزش معماری صحه میگذارند. در این میان، آموزش معماریمبتنی بر حکمت اسلامی دارای مقدماتی شامل تزکیه و تعلیم است، به صورتی که منزل اول معماریپاکسازی فکر معمار از اندیشه های ناصواب و منزل دوم تعلیم شاگردان معماری براساس پیمایش اندیشه هاو آموزش دانش های مرتبط با طراحی ست و سپس سرمنزل مقصود «حکمت» بیان می شود، حکمت اسلامی معیار و ملاکی برای قضاوت و وسیله ای برای اصلاح طرح های معماری و گام آخر برای حضور در عرصه حرفه ایست، به صورتی که بتوان با کمترین امکانات، شایسته ترین معماری را آفرید.

Keywords:

حکمت اسلامی , آموزش معماری , تعالی شیوه های طراحی