پیشنهاد چهارچوبی برای رتبه بندی نهادهای بین المللی علم و فناوری؛ (مطالعه موردی نهادهای بین المللی حوزه سیاستگذاری)

یکی از موضوعات مورد توجه در حوزه سیاست گذاری علم، فناوری و نوآوریهمکاری های بین المللی علم و فناوری است. مطالعه پیش رو با تمرکز بر مصداقی بارز ازهمکاری های بین المللی علم و فناوری که همکاری های چندجانبه در بستر نهادهایبین المللی است. اقدام به پیشنهاد چهارچوبی برای رتبه بندی این نهاده ا به منظورتصمیم گیری در مورد عضویت و بهره برداری بیشتر از ظرفیت های آنها نموده است.بنابراین، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که «آیا می توان چهارچوبی بامعیارهای مشخص برای رتبه بندی نهادهای بین المللی علم و فناوری طراحی نمود کهبتوان بر اساس خروجی های آن در خصوص حضور و عضویت در این نهادها تصمیم گیریکرد؟». به منظور پاسخ به این پرسش. فرضیه ای مبتنی بر ایجاد چهارچوبی با محوریتکار کردهای نهادهای بین المللی علم و فناوری مطرح گردید. این کارکردها به ترتیبعبارتند از: شکل گیری و پشتیبانی از تعاملات. ارتباطات و شبکه سازی در سطوح افراد،سازمان ها و دولت ها؛ مشروعیت بخشی و تصویرسازی مناسب در سطح منطقه ای یابین المللی؛ تدوین مقررات و استانداردهای بین المللی در حوزه علم و فناوری؛ تولید،پردازش و انتشار اطلاعات؛ نظارت و تضمین اجرای مقررات بین المللی؛ تخصیص و تسهیممنابع؛ همکاری و اقدام مشترک؛ داوری و حل وفصل چالش های بین المللی؛ آموزش،توانمندسازی و ظرفیت سازی. در ادامه با استفاده از چهارچوب پیشنهادی، چهل وشش نهاد بین المللی علم و فناوری فعال در حوزه سیاست گذاری در چهارچوب پیشنهادی موردآزمون قرار گرفته و در شش طبقه رتبه بندی شدند. نتایج این رتبه بندی، این موضوع رانشان داد که جمهوری اسلامی ایران بیشتر در نهادهایی عضویت دارد که بر اساسچهارچوب رتبه بندی پیشنهادی در طبقه های دوم تا چهارم قرار می گیرند. در انتها،پیشنهاداتی درخصوص بازنگری عضویت جمهوری اسلامی ایران در این نهادها و همچنیناستفاده بهینه از ظرفیت این نهادها مبتنی بر کارکردهای شناسایی شده. ارائه شده است.

Keywords:

نهادهای بین المللی علم و فناوری , رتبه بندی , چهارچوب کارکرد محور , سیاست گذاری علم و فناوری