بهینه سازی جوانه زنی بذر، شاخص های رشد و رنگدانه های فتوسنتزی گیاهچه کرفس کوهی در شرایط آزمایشگاهی

کرفس کوهی (Kelussia odoratissma Mozaff) گونه بومی ایران است که از گونه­های کمیاب و در معرض انقراض محسوب می­شود. به صورت خودرو در زیست اقلیم­های سرد و کوهستانی رشد می­کند و در طب سنتی برای درمان بیماری­های مختلف مانند بیماری­های قلبی-عروقی، درمان زخم معده، تنفسی و التهاب روده کاربرد دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر ترکیبی دما، آبشویی و پیش تیمار بر روی جوانه­زنی بذر گیاه دارویی کرفس کوهی است. فاکتورهای این مطالعه دما (۱، ۵، ۱۰ و ۱۵ درجه سانتی­گراد)، آبشویی (۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت) و غلظت های مختلف پیش­تیمار جیبرلین (صفر، ۲۵۰ و ۵۰۰ پی­پی­ام) بودند. نتایج نشان داد که دمای جوانه­زنی بهینه یک درجه سانتی­گراد بود و نزدیک به ۵۴ درصد بذرها بدون استفاده از هیچ گونه پیش تیماری در این دما قادر به جوانه­زدن هستند. با این وجود، پیش تیمار بذرها با جیبرلین ۲۵۰ پی­پی­ام و آبشویی به مدت ۷۲ ساعت، درصد جوانه­زنی را در دمای یک درجه­ی سانتی­گراد به ۶۵ درصد افزایش داد. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد که پیش­تیمار جیبرلین ۲۵۰ پی پی­ام طول گیاهچه و پیش­تیمار جیبرلین ۵۰۰ پی­پی­ام وزن تر و خشک گیاهچه را در سه سطح آبشویی در دمای ۱۰ درجه سانتی­گراد بهبود بخشید. بیش­ترین محتوای کلروفیل و کارتنوئید گیاهچه در ترکیب تیماری آبشویی ۲۴ ساعت، دمای پنج درجه سانتی­گراد و اعمال پیش­تیمار جیبرلین ۵۰۰ پی پی­ام مشاهده شد. برای کاهش زمان جوانه­زنی بذور کرفس کوهی اعمال دمای مناسب جوانه­زنی همراه با آبشویی و غلظت پایین پیش­تیمار جیبرلین می­تواند بهترین شرایط را برای بالاترین درصد جوانه­زنی بذور فراهم کند. این مطالعه می تواند راهنمای اساسی برای برنامه های کشت و حفاظت از گیاه دارویی کرفس کوهی، گیاه بومی و در معرض انقراض ایران باشد.

Keywords:

آبشویی , دمای جوانه زنی , جیبرلین , کلروفیل , کلوس