استفاده از هیدروگراف چندساله به منظور مقایسه رژیم هیدروژئولوژیکی چشمه های کارستی تاقدیس کوه سفید، استان خوزستان

      بهترین روش برای مطالعه و بررسی آبخوان های کارستی، پایش و آنالیز هیدروگراف چشمه های آن ها می­باشد. نتایج حاصل از این مطالعات می تواند در شناخت و مدیریت این منابع ارزشمند کمک قابل ملاحظه ای نماید. هدف اصلی این مطالعه تعیین خصوصیات آبخوان های کارستی دو چشمه برم جمال و پوتو در تاقدیس کوه سفید واقع در جنوب شرقی استان خوزستان، با استفاده از آنالیز چند ساله هیدروگراف است. داده های دبی-اشل چند سال متوالی به منظور تعیین ضرایب فرود، حجم جریان های سریع و پایه و شناخت خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان های تغذیه کننده هر کدام از چشمه ها  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که مخازن کارستی تشکیل شده در تاقدیس کوه سفید رفتارهای هیدرولیکی متفاوتی را نشان دهند. بررسی ضرایب فرود چشمه برم جمال نشان می­دهد که دو نوع جریان شامل جریان مجرایی و انتشاری- ماتریکسی آبدهی چشمه را کنترل می­کند و جریان انتشاری-ماتریکسی بر جریان مجرایی آن غلبه دارد. در حالی که برای چشمه پوتو جریان مجرایی غالب است که یک حد آستانه را نشان می دهد. همچنین بررسی هیدروگراف چشمه ها نشان می­دهند که دوره های چند ساله بارندگی و خشک سالی بر افزایش و کاهش حجم ذخیره آبخوان چشمه برم جمال بطور قابل ملاحظه ای موثر بوده اند و سبب افزایش و کاهش قابل ملاحظه دبی پایه چشمه در سال های آتی شده اند؛ اما در مورد چشمه پوتو به دلیل جریان کانالی و تخلیه سریع، دوره های چندساله ترسالی اثر زیادی در افزایش ذخیره مخزن نداشته است. بنابراین، چشمه برم جمال به واسطه دبی بیشتر و زمان تخلیه طولانی تر نسبت به چشمه پوتو، از نظر تامین آب در فصل خشک و دوره های خشک سالی قابلیت اطمینان بیشتری دارد. علاوه بر آن، نتایج این پژوهش رفتار نادر رژیم تخلیه چشمه پوتو را مشخص می نماید.

Keywords:

چشمه برم جمال , چشمه پوتو , کارست , منحنی فروکش , هیدروگراف چندساله