سنجش و ارزیابی شاخص سازگاری کاربری اراضی شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی - مطالعه موردی: شهر کاشان

رشد سریع توسعه فیزیکی و جمعیتی شهرها در دهه های اخیر موجب مشکلات اساسی در شهرها شده است. شهر کاشان نیز با توجه به قدمت و رشد بالای جمعیتی و فیزیکی از این امر مستثنی نبوده در واقع این رشد عامل نابسامانی در فضا و کالبد شهر و بخصوص ناسازگاری در بین کاربری های شهری شده و موجب پراکنده رویی، افزایش هزینه های حمل ونقل و آلودگی های محیط زیستی و به خطر انداختن توسعه پایدار شهری شده است، لذا ارزیابی کاربری های شهری از حیث شاخص سازگاری به منظور دست یابی به معیارهای متناسب و اصول برنامه ریزی توسعه پایدار شهری از مهم ترین اقدامات در این زمینه می باشد. نوع پژوهش ازنظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام تحلیلی- تطبیقی است که با در نظر گرفتن شاخص استاندارد سرانه ها و سازگاری و بهره گیری از نرم افزار GIS به بررسی و ارزیابی کمی و کیفی کاربری ها در سطح شهر کاشان پرداخته است. از چهار سنجه شامل ارتباط کاربری های مختلف، عدم مجاورت کاربری های همجوار، تراکم جمعیت، وسعت زمین به عنوان پایه ­ای برای تحلیل شاخص ­های سازگاری کاربری اراضی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشتر کاربری ها به لحاظ مقایسه سرانه های موجود با سرانه های استاندارد در طرح های شهری با کمبود فاحشی روبرو می باشند و از سوی دیگر تحلیل کاربری ها با شاخص سازگاری حاکی از ناهمسانی سازگاری در بین بعضی از کاربری های شهری مانند مسکونی با بیش از ۴۰ در صد، کاربری آموزشی با بیش از ۳۷ درصد، کاربری اداری با ۳۶ درصد، کاربری درمانی با ۲۷ درصد و کاربری ورزشی با ۱۹ درصد با کاربری های همجوار خود است، لذا مسئولین شهری می بایست در برنامه های مربوطه به توسعه آینده شهر، ضمن تخصیص بهینه فضا به کاربری های مورد نیاز برای رفع کمبود فعلی، به توزیع مناسب کاربری های همجوار بر اساس مولفه های مکانی – فضایی توجه جدی داشته باشند.

Keywords:

کاربری اراضی شهری , سازگاری , سرانه استاندارد , توسعه پایدار , شهر کاشان