مقایسه عملکرد آبگیرهای مدول نیرپیک با سامانه توزیع تناسبی (لت) در فرآیند تحویل آب تحت نوسانات دبی ورودی (مطالعه موردی کانال اصلی شبکه رودشت حوضه زاینده رود)

شبکه آبیاری رودشت در پایین­دست رودخانه زاینده­رود واقع شده است و کلیه نوسانات آبدهی رودخانه عینا به شبکه وارد می­شود. این امر سبب ایجاد جریان ورودی نوسانی به کانال اصلی شده و از این­رو بهبود شیوه بهره­ برداری به­ منظور کاهش اثر نوسانات ورودی در دستور کار بهره­برداری این شبکه قرار گرفته است. در این تحقیق، بهره­ گیری از سامانه توزیع تناسبی، با نام بومی سامانه لت در اصفهان، که به­عنوان یکی از جدی­ترین گزینه­های جایگزینی دریچه­های مدول نیرپیک در کانال اصلی شبکه رودشت معرفی شده است، بررسی شد. برای این منظور مدل­های ریاضی بهره­برداری کانال اصلی شاخه شمالی شبکه رودشت برای سامانه آبگیری موجود، شامل آبگیرهای نیرپیک، و سامانه تناسبی ایجاد شد و عملکرد بهره ­برداری آنها در یک دوره واقعی بهره­برداری در شرایط جریان ورودی نوسانی با استفاده از شاخص­های ارزیابی عملکرد کفایت، راندمان و عدالت مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در شرایط نوسانات شدید جریان ورودی، شاخص کفایت تحویل آب برای آبگیرهای پایین­دست و شاخص راندمان برای آبگیرهای بالادست در هر دو سامانه تقریبا یکسان به­دست آمده است. همچنین شاخص عدالت توزیع، با اجرای سامانه تناسبی در مقایسه با سامانه آبگیر نیرپیک به­میزان ۱۹ درصد کاهش عملکرد نشان داده است. جمع­بندی نتایج نشان می­دهند که به­کارگیری سامانه لت به­عنوان آبگیر کانال اصلی تحت جریان ورودی نوسانی، در هر دو سناریوی نوسانات ورودی ملایم (۲۵ درصد) و شدید (تا ۷۵ درصد)، در مقایسه با سامانه آبگیرهای نیرپیک، سبب وخامت فرآیند توزیع آب شده است. بنابراین با توجه به شرایط بهره­برداری شبکه آبیاری رودشت، سامانه لت گزینه مناسب تحویل و توزیع آب در این شبکه نمی­باشد.

Keywords:

آبگیر نیرپیک , سامانه توزیع تناسبی , شبکه آبیاری رودشت , نوسانات ورودی