ارزیابی مدل های خطی و داده مبنا در ریز مقیاس نمائی بارش و دما در استان خراسان جنوبی

افزایش غلظت گازهای گلخانه ای سبب تغییرات قابل توجه در چرخه هیدرولوژی شده است. برای بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر روی دو پارامتربارش و دما، مدل های گردش عمومی جو واستفاده از ریز مقیاس نمائی یکی از بهترین روش ها برای برآورد این تاثیرات به شمار می روند. در تحقیق حاضر توانمندی روش های خطی و دو روش داده مبنا در ریز مقیا س نمائی بارش و دما در سه ایستگاه سینوپتیک بیرجند، طبس و قائن مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از شاخص های ارزیابی ضریب تعیین، ضریب کارائی نش-ساتکلیف و میانگین قدر مطلق خطا استفاده گردید. نتایج ریز مقیا س نمائی بارش توسط سه مدل ریز مقیاس نمائی در سه ایستگاه بیرجند، طبس و قائن نشان داد که مدل NARX در شبیه سازی مقادیر میانگین بارش روزانه در ایستگاه سینوپتیک قائن در ماه های کم بارش سال دارای ضعف بالایی بوده است. در ماه های پر بارش سال در ایستگاه های سینوپتیک بیرجند و طبس مدل های SDSM و مدل NARX دارای توانمندی بالاتری بوده اند. مدل SDSM در برآورد درجه حرارت بیشینه ایستگاه بیرجند، در شش ماه ابتدائی سال دارای بیش تخمینی و دو مدل NARو NARX دارای کم تخمینی بوده اند. نتایج بررسی نشان می دهد که دو روش ریز مقیاس نمائی SDSM و NARX در کل سال دارای عملکرد مطلوب تری نسبت به مدل NAR می باشند. نتایج پیش بینی برای افق آینده نزدیک ۴۹-۲۰۲۱ نشان داد که ضمن کاهش مقدار بارندگی سالیانه، زمان بارندگی ها نیز به انتهای فصل زمستان وابتدای بهار تغییر می نماید. دماهای بیشینه و کمینه نیز در این افق افزایش خواهد یافت.

Keywords:

تغییر اقلیم , ریزمقیاس نمائی آماری , روش خطی , روش داده مبنا , استان خراسان جنوبی