کاربرد چند فرمولاسیون زیستی قارچی برای مهار بیماری پوسیدگی سفید سیر در شرایط مزرعه

دو آزمایش مزرعه ای برای ارزیابی تاثیر شش فرمولاسیون زیستی جدید در مهار بیماری پوسیدگی سفید سیر ناشی از قارچ Scleotium cepivorum ، در سال های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ به اجرا درآمدند.  فرمولاسیون های زیستی به کارگرفته شده با استفاده از سه گونه قارچ آنتاگونیست (Trichoderma asperellum، T. harzianumوTalaromyces flavus) و یک حامل ارگانیک (سبوس برنج) تهیه شدند. ملاک انتخاب این فرمولاسیون ها برای آزمون مزرعه ای عملکرد موثرشان در مهار پوسیدگی سفید سیر در شرایط گلخانه در مطالعه قبلی بود. آزمایش های مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار (شش فرمولاسیون زیستی، تیمار قارچ کش کاربندازیم و تیمار شاهد) در چهار تکرار به اجرا درآمدند. اعمال تیمارها قبل از کاشت و به روش پوشش بذر (سوخچه) سیر با هر یک از فرمولاسیون های زیستی، قارچ کش یا حامل ارگانیک (برای تیمار شاهد) صورت گرفت. برای اطمینان از وجود آلودگی یکنواخت، علاوه بر این که از زمین آلوده به S .cepivorum برای کاشت آزمایش استفاده شد، هنگام کاشت بذور، مقداری مایه بیماری (تکثیر شده روی دانه گندم) نیز به بستر کاشت اضافه شد. نود روز پس از کاشت، ارزیابی تیمارها با تعیین میانگین وقوع بیماری و شاخص شدت بیماری در هر تیمار، صورت گرفت. نتایج نشان داد که در سال اول آزمایش اغلب فرمولاسیون های زیستی مورد آزمون در مقایسه با تیمار شاهد، هر دو فاکتور بیماری را به طور معنی داری کاهش دادند. فرمولاسیون های زیستی R.B-T.h-۱ وR.B-T.h-۲  به ترتیب با داشتن ۱۱/۹ درصد و ۵/۱۳ درصد بوته بیمار موثرترین فرمولاسیون ها در مهار پوسیدگی سفید سیر بودند که از لحاظ آماری به اندازه تیمار قارچ کش بیماری را کاهش دادند. در سال دوم به دلیل تراکم بالاتر مایه بیماری در خاک، از شش فرمولاسیون زیستی مورد استفاده، چهار فرمولاسیون به طور موثری بیماری را مهار کردند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان می دهد که این فرمولاسیون های زیستی جدید می توانند در مدیریت بیماری پوسیدگی سفید در مزارع سیر، جایگزین قارچ کش های شیمیایی زیان بار شوند.

Keywords:

بیوکنترل , قارچ آنتاگونیست , Sclerotium cepivorum , ایران