ارائه مدل مسئولیت پذیری اجتماعی در مدیریت کاهش مخاطرات طبیعی با رویکرد ساختاری تفسیری

زمینه و هدف: کاهش پیامدهای مخاطرات طبیعی در سطح جامعه مستلزم توسعه مسئولیت پذیری اجتماعی جهت پیشگیری از ایجاد خطر بلایای جدید می باشد. بنابراین هدف این پژوهش، ابتدا شناسایی شاخص های مسئولیت پذیری اجتماعی در مدیریت کاهش مخاطرات طبیعی و سپس تعیین اولویت های اقدام، با رویکرد ساختاری تفسیری است. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی - پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. داده های تحقیق به صورت میدانی و به شیوه آمیخته (کیفی و کمی) جمع آوری شد. جامعه آماری در بخش کیفی، شامل کلیه صاحب نظران و متخصصان مدیریت بحران بودند که ۱۸ نفر از آن ها به صورت غیرتصادفی و هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی، شامل مدیران و کارشناسان سازمان مدیریت بحران و ادارات کل بحران استان ها (۲۹۷ نفر) و مدیران و کارشناسان ملی و استانی سازمان ها و نهادهای همکار و عضو شورای عالی مدیریت بحران (۳۶۱ نفر) و در مجموع، برابر با ۶۵۸ نفر بودند که براساس جدول کرجسی و مورگان و با استفاده از فرمول کوکران و نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد ۲۴۸ نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه محقق ساخته ۳۹ سئوالی شامل شاخص های مسئولیت پذیری اجتماعی در مدیریت کاهش مخاطرات طبیعی و فرم خودتعاملی ساختاری بود. روایی محتوایی پرسشنامه توسط ۱۰ نفر از اساتید مدیریت دانشگاه و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ تایید شد (۸۳/۰=α). برای سطح بندی عوامل از تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری استفاده گردید. یافته­ ها: یافته ها نشان داد که ۳۹ شاخص در قالب ۱۷ مولفه در مسئولیت پذیری اجتماعی در مدیریت کاهش مخاطرات طبیعی وجود دارد و مولفه ها در هفت سطح قرار گرفتند. فرهنگ سازمانی، ادراک محیطی و ساختار سازمانی در سطح اول و حمایت مدیران ارشد و باور اخلاقی در پایین ترین سطح قرار گرفته است. نتیجه­ گیری: نتایج به دست آمده موید این است که حمایت های سازمانی و اقتصادی و نیز ارتقاء باور اخلاقی موجب هموار شدن دستیابی به دیگر مولفه ها و توسعه مسئولیت پذیری اجتماعی در مدیریت کاهش مخاطرات طبیعی خواهد شد.

Keywords:

social responsibility , accident , crisis , emergency , macro environment , individual factors , organizational factors , crisis management. , مسئولیت پذیری اجتماعی , سانحه , بحران , اضطرار , محیط کلان , عوامل فردی , عوامل سازمانی , مدیریت بحران