ارزیابی کارایی مدل سری زمانی SARIMA در شبیه سازی دبی متوسط ماهانه ی رودخانه های افرینه کشکان و کاکارضا (استان لرستان)

چکیده بررسی و شناخت تغییرات زمانی دبی پایه در مطالعات حوضه های آبخیز بخصوص در فصول با جریان کم، اهمیت زیادی دارد. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه کارایی سری زمانی۳۰ و ۵۶ ساله به ترتیب مربوط به دبی متوسط ماهانه رودخانه­ی کاکارضا در شهرستان سلسله و رودخانه­ی افرینه کشکان در شهرستان پل دختر در استان لرستان می­باشند. بدین منظور ابتدا اقلیم دو منطقه تعیین و در گام بعد، توابع خود همبستگی و خودهمبستگی جزئی داده های واقعی در نرم افزار XLSTAT ترسیم و داده ها با استفاده از روش­های باکس کاکس و لگاریتمی نرمال شده اند. سپس روند داده ها که نشان­دهنده­ی ناایستایی داده­ها بود، تعیین گردید. بنابراین با استفاده از روش عملگر تفاضل در نرم افزار  MINITAB روند داده ها حذف، و مدل مناسب با کمترین آکائیکه انتخاب شد. سپس دو دوره ی ۱۲ و۲۴ ماهه برای دو منطقه شبیه سازی گردید. نتایج حاکی از آن بود که مدل های انتخابی در دوره ی ۱۲ و ۲۴ ماهه به ترتیب دارای ضریب همبستگی ۹۲/۰، ۶/۰ برای رودخانه­ی کاکارضا و ۹۴/۰ ،۸۸/۰ برای رودخانه­ی افرینه کشکان می باشد. در دوره­ی کوتاه مدت ۱۲ ماهه، توانست شبیه­سازی مناسب تری را برای هر دو رودخانه نشان دهد.

Keywords:

کلمات کلیدی: سری زمانی , SARIMA , شبیه سازی , کاکارضا , افرینه