ارزیابی عملکرد دانه و تجمع نیتروژن در اندام های هوایی سه رقم ذرت (Zea mays L.) تحت تاثیر مقادیر مختلف کودهای آلی و شیمیایی نیتروژنه

سابقه و هدفذرت (Zea mays L.) در دامنه وسیعی از درجه حرارت رشد می کند و به دلیل تنوع، سازگاری و ارزش غذائی بالای آن یکی از مهمترین گیاهان زراعی جهان می باشد. در بین عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان زراعی، نیتروژن مهم ترین عنصر غذایی تاثیرگذار بر کمیت و کیفیت عملکرد گیاهان زراعی می باشد. امروزه، استفاده از کود های آلی از قبیل ورمی کمپوست به عنوان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از ورمی کمپوست به واسطه فعالیت میکروارگانیسم ها، به خاک زراعی قدرت حیات می بخشد و یک سرمایه گذاری بلند مدت و جزء دایمی از ساختمان خاک تلقی می شود. مواد و روش هابه منظور ارزیابی تجمع نیترات در اندام های هوایی و عملکرد دانه ذرت تحت تاثیر مقادیر مختلف کودهای آلی و شیمیایی نیتروژنه، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۹۷ در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان (رشت) اجرا شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل ارقام ذرت ۷۰۳V۱= ، ۷۰۴V۲= و ۷۰۵V۳= (به عنوان کرت اصلی) و مقادیر مختلف کودهای نیتروژنه شامل N۱= عدم مصرف نیتروژن (تیمار شاهد)، N۲= ۱۰۰، N۳= ۲۰۰ و N۴= ۳۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار و N۵= ۸۵۰۰، N۶= ۱۷۰۰۰ و N۷= ۲۵۵۰۰ کیلوگرم در هکتار ورمی کمپوست (به عنوان کرت فرعی) بود.یافته هانتایج این آزمایش نشان داد که بالاترین عملکرد دانه و علوفه خشک ذرت به ترتیب در ارقام ۷۰۳ و ۷۰۵ تحت تاثیر کاربرد ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی نیتروژنه به دست آمد. بیشترین میزان تجمع نیتروژن در ساقه ذرت رقم ۷۰۵ مشاهده گردید. رقم ۷۰۵ و کاربرد ۳۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار بالاترین وزن خشک ساقه را تولید کرد. بیشترین وزن برگ خشک ذرت در رقم ۷۰۴ تحت تاثیر ۲۵۵۰۰ کیلوگرم کود ورمی کمپوست در هکتار بدست آمد که تفاوت معنی داری با کاربرد ۳۰۰ کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار نداشت. کاربرد کود ورمی کمپوست وزن خشک برگ را در رقم ۷۰۴ افزایش و وزن ۱۰۰۰ دانه ذرت را کاهش داد. بدین ترتیب، عملکرد دانه ذرت در واکنش به کاربرد کود ورمی کمپوست در مقایسه با کود نیتروژنه کاهش پیدا کرد. نتیجه گیرینتایج نشان داد بالاترین میزان نیتروژن در ساقه ذرت رقم ۷۰۴ ذخیره شد. افزایش وزن خشک برگ ذرت در ارقام ۷۰۵ و ۷۰۴ به ترتیب در واکنش به کاربرد ۳۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار و ۲۵۵۰۰ کیلوگرم ورمی کمپوست در هکتار تفاوت معنی داری نداشت. کاربرد کود آلی ورمی کمپوست در مقایسه با کود شیمیایی نیتروژن توانست وزن خشک برگ را در رقم ۷۰۴ افزایش دهد. ولی، عملکرد دانه ذرت تحت تاثیر کود آلی ورمی کمپوست در مقایسه با کود شیمیایی نیتروژن کاهش پیدا کرد.

Keywords:

ذرت , عملکرد , کود نیتروژنه , ورمی کمپوست