تحلیل اقلیم دفاعی- نظامی مناطق بیابانی و سواحل مکران با تاکید بر تحلیل همدیدی بارش های سنگین

علاوه بر تمامی اثراتی که اقلیم بر جنبه های فیزیکی و روحی هریک از اعضاء و افراد نظامی به جا می­نهد، عملیات پدافند عامل و غیرعامل نیز از شرایط اقلیمی متاثر می­گردد. بارش­های سنگین در مناطق خشک، بیابانی و کم باران و با پوشش گیاهی تنک در اغلب موارد به رخداد سیلاب­های سنگین و پیش بینی ناپذیر منجر می­شوند و همه ساله خسارات سنگینی در بخش­های تاسیسات زیربنایی، عمرانی و کشاورزی برجای می گذارد. لذا در این پژوهش به بررسی همدیدی بارش­های سنگین در مناطق بیابانی و سواحل مکران پرداخته شد. بدین منظور برای هر ایستگاه، بارشی که برابر یا بیشتر از صدک ۹۵ باشد به عنوان بارش سنگین آن ایستگاه در نظر گرفته شد و درنهایت بارش­های برابر و بیشتر از ۱۶ میلی متر به عنوان بارش سنگین منطقه انتخاب شدند. در ادامه جهت به دست آوردن الگوهای بارشی، از بین بارش­های رخ داده در طول دوره آماری مورد بررسی (۲۰۱۵-۱۹۸۷) بارش­های فراگیر در کل منطقه استخراج شدند و درنهایت روز ۵ فوریه ۱۹۹۳ برابر با ۱۶ بهمن ۱۳۷۱ با توجه به گسترش آن در سطح منطقه به همراه ۴ روز قبل از آن به عنوان نماینده بارش­های سنگین منطقه انتخاب و مورد تحلیل همدید قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که قرارگیری مرکز ناوه در غرب ایران ناشی از ادغام سامانه های بارشی مدیترانه و سودانی به عنوان موثرترین الگو در رخداد بارش سنگین منطقه است به طوری که هسته بیشینه امگای منفی برابر با ۵/۱- پاسکال بر ثانیه در جنوب منطقه مطالعاتی و قرارگیری تاوایی مثبت ناوه موثر بر روز اوج بارش بر روی منطقه مطالعاتی باعث تشدید ناپایداری و صعود هوا شده است و منابع آبی (دریای سرخ، دریای عرب، خلیج فارس و تا حدودی دریای مدیترانه و دریای عمان) به عنوان منابع رطوبتی موثر در رخداد بارش سنگین منطقه هستند. از نتایج حاصل از این پژوهش می­توان در طراحی مخازن ذخیره آب، طرح­های آبخیزداری و پیش آگاهی سیل و مدیریت منابع آب استفاده نمود.

Keywords:

اقلیم , الگوی فشار , بارش سنگین , سیل , کم فشار سودانی