تحلیل مکانی بارش: مقایسه روش های کریجینگ با روش های متداول

یکی از مسائل مهم در مدیریت منابع آب، برآورد اطلاعات در مناطقی است که داده های آن اندازه گیری نشده و یا دارای داده های مفقوده می باشد. تخمین داده های نامعلوم در نقاط مختلف با استفاده از روش های درون یابی بر روی داده های مشاهداتی در محدوده مورد مطالعه صورت می گیرد. برای محاسبه و تحلیل مکانی داده های هیدرولوژی مانند بارش، روش های متعدد درون یابی از روش های ساده خطی تا روش های پیچیده چند متغیره وجود دارد. دقت نتایج برای تخمین داده ها در هریک از روش ها با توجه به قیود و داده های لازم متفاوت می باشد، به همین منظور روش های متفاوتی برای تحلیل داده های مکانی و زمانی به کار گرفته می شود. در این مقاله از روش های متداول درون یابی و زمین آماری مانند کریجینگ در تحلیل مکانی و تخمین متوسط بارش منطقه ای ماهانه بر روی ۳۸ ایستگاه بارش برای دوره زمانی ۱۹۶۷ تا ۲۰۰۵ در محدوده غرب کشور استفاده شده است. همچنین نتایج به دست آمده در بسیاری از ایستگاه ها با نتایج ثبت شده در هر ایستگاه مقایسه گردید. نتایج نشان می دهد که روش های متفاوت درون یابی می بایست با در نظر گرفتن شاخص های محلی که بر روی متغیرهای هواشناسی موثرند، استفاده گردند. با توجه به نتایج به دست آمده در محدوده مورد مطالعه، روش کریجینگ یونیورسال بهترین نتیجه را نسبت به سایر روش های مختلف درون یابی دارا می باشد. بر اساس بهترین نتایج به دست آمده از تخمین بارش منطقه ای با استفاده از روش های کریجینگ و متداول، ایستگاه های جدیدی در محدوده مورد مطالعه به منظور بهینه سازی ایستگاه های بارش پیشنهاد گردید.

Keywords:

بارش , کریجینگ , تحلیل مکانی , روش های متداول , بهینه سازی ایستگاه بارش , درون یابی