تدوین مدل تجربه خشونت توسط همسر در زنان براساس ویژگی های شخصیتی با نقش میانجی پریشانی روانشناختی

مقدمه: یکی از مصادیق خشونت علیه زنان همسرآزاری است. به دلیل مرد سالاری در جوامع ایران همسرآزاری عمدتا از سوی مردان و علیه زنان و به شکل­ های مختلف اعمال می شود. هدف: این پژوهش با هدف تدوین مدل تجربه خشونت توسط همسر در زنان براساس ویژگی­ های شخصیتی با نقش میانجی پریشانی روانشناختی انجام شد. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف جزء تحقیقات کاربردی- بنیادی و از حیث اجرا توصیفی از نوع معادلات ساختاری است. جامعه پژوهش را کلیه زنان مراجعه­ کننده به مراکز مشاوره طلاق، بهزیستی، اورژانس اجتماعی و مراکز مشاوره سطح شهر سنندج در سال ۱۴۰۰ تشکیل دادند که از بین آن ها به شیوه نمونه­ گیری در دسترس ۴۰۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل: پرسشنامه همسرآزاری، صفات تاریک شخصیت، ناگویی خلقی و پریشانی روانشناختی بود. جهت تجزیه و تحلیل داده­ ها از نرم ­افزارهای SPSS نسخه ۲۵ و SmartPLS نسخه ۳.۲.۸ استفاده شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که صفات تاریک شخصیت (۰/۳۵۱=β)، ناگویی خلقی (۰/۱۶۸=β) و پریشانی روانشناختی (۰/۴۷۰=β) به طور مستقیم و مثبت تاثیر معناداری (۰/۰۰۱>p) بر همسرآزاری دارند و همچنین صفات تاریک شخصیت (۰/۱۹۸=β) و ناگویی خلقی (۰/۲۰۷=β) به طور غیر مستقیم و از طریق پریشانی روانشناختی تاثیر مثبت و معناداری (۰/۰۰۱>p) بر همسرآزاری دارند. ریشه میانگین مربعات باقیمانده استاندارد شده ۰/۰۶۷ بود که نشان دهنده برازش مناسب مدل بود. نتیجه­ گیری: زنان دارای نمرات بالای ناگویی خلقی، صفات تاریک شخصیت و پریشانی روانشناختی بیشتر مورد همسرآزاری قرار می­ گیرند و می توان با کنترل این ویژگی­ ها رفتار همسران را نسبت به زنان تغییر داد و در نهایت بتوان از همسرآزاری و آسیب­ های بعدی ممانعت به عمل آورد.

Keywords:

Spousal abuse , Dark personality traits , Alexithymia , Psychological distress , همسرآزاری , صفات تاریک شخصیت , ناگویی خلقی , پریشانی روانشناختی