اثر شدت چرای دام بر پوشش گیاهی و خاک در فواصل مختلف کانون بحرانی روستا (مطالعه موردی: روستای پنجالو، مغان)

به منظور بررسی اثر شدت های مختلف چرایی (سبک، متوسط و سنگین) در میزان تخریب مرتع، در سطح یک تیپ گیاهی با شرایط اکولوژیکی تقریبا یکسان، شاخص های پوشش گیاهی و خصوصیات خاک در مراتع روستای پنجالو در استان اردبیل مورد بررسی قرار گرفت. در هر محل نمونه برداری سه ترانسکت، و در هر ترانسکت ۱۰ پلات یک مترمربعی مستقر شد. در هر پلات پارامترهای تراکم، تولید کل، درصد تاج پوشش، لاشبرگ، خاک لخت و سنگ و سنگریزه ثبت شد. نمونه برداری خاک از عمق ۰ تا ۳۰ سانتی متری انجام شد. اندازه گیری پارامترهای خاک شامل اسیدیته، هدایت الکتریکی، پتاسیم، آهک، فسفر، نیتروژن و کربن آلی انجام شد. برای بررسی اثر شدت چرا بر کلیه ویژگی های اندازه گیری شده از آزمون تجزیه واریانس و از آزمون دانکن برای مقایسه میانگین ها و گروه بندی آنها استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین مقدار تولید و درصد تاج پوشش در چرای سبک (۶۱/۱۲۹ گرم در متر مربع و ۴۱/۸۷ درصد) و کمترین در چرای سنگین (۹۱/۷۱ گرم در متر مربع و ۲۵ درصد) بود. بیشترین درصد خاک لخت و سنگ و سنگریزه در چرای سنگین (۶۳/۶۵ و ۳۱/۵ درصد) و کمترین در سطح چرای سبک (۰۵/۱۰ و ۰ درصد) مشاهده شد. بیشترین مقدار تنوع و غنا در شدت چرای متوسط (۸۵/۰ و ۲۸/۲) و کمترین مربوط به چرای سنگین (۷۹/۰ و ۰۸/۲) است. نتایج نشان داد با افزایش شدت چرا مقادیر هدایت الکتریکی، فسفر و آهک افزایش یافت (۰۱/۰>P). بیشترین مقادیر اسیدیته (۸۲/۷) و پتاسیم (۹۶/۳) در چرای متوسط و بیشترین مقدار کربن آلی (۶۰/۱) در چرای سنگین مشاهده شد.

Keywords:

شدت چرا , پوشش گیاهی , شاخص های تنوع , خصوصیات شیمیایی خاک