تنوع ژنتیکی صفات مختلف زراعی در ژنوتیپ های برنج (Oryza sativa L.)

برنج یکی از مهمترین محصولات استراتژیک است که به عنوان غذای اصلی مردم در جهان به شمار می رود. در همین راستا آزمایشی با ۳۰ ژنوتیپ بومی و اصلاح شده برنج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال ۱۳۹۵-۹۶ با چهار تکرار به اجرا درآمد. صفات مورد مطالعه، ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد پنجه، تعداد کل دانه، تعداد دانه پر، تعداد دانه پوک، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل و طول دوره رویش بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری دارند که بر وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ ها دلالت دارد. نتایج مقایسات میانگین نشان داد که بیشترین میانگین تعداد کل دانه و تعداد دانه پر در خوشه متعلق به ژنوتیپ کشوری بود. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که پنج مولفه اول،۰۵۰/۷۸ درصد از تغییرات کل داده ها را محاسبه نمودند. تجزیه خوشه ای به روش جفت گروه بدون وزن با میانگین حسابی (UPGMA) و با معیار فاصله اقلیدسی برای صفات مورد بررسی، ژنوتیپ های مورد مطالعه را در پنج گروه تفکیک کرد.

Keywords:

صفات کمی , عملکرد دانه , گروه بندی , تجزیه به مولفه اصلی , بای پلات