بازیابی مولفه های مبتنی بر مفهوم آرمانشهر در آرای میرزا تقی خان امیرکبیر

بیان مساله : آرمانشهرها به عنوان یکی از اصلی ترین آرزوهای انسان، همواره نقشی عظیم در تکامل و پیشرفت جوامع بشری داشته اند. حکما و اندیشمندان ایران زمین نیز با تکیه بر تعالیم اسلام و همچنین فرهنگ غنی این مرز و بوم، در توسعه ی اندیشه آرمانشهر ایرانی - اسلامی بسیار کوشیده اند. با این وصف ، علیرغم تشابه ساختاری مفهوم آرمانشهر ایرانی - اسلامی ، در بین آرای اندیشمندان، تفاوتهایی در رویه رسیدن به آن، بر حسب زمان و مکان به چشم می آید.اهداف پژوهش : پژوهش حاضر به دنبال استخراج راهبردها و اندیشه های مبتنی بر مفهوم آرمانشهر در آثار و شیوه حکومت داری میرزا تقی خان امیرکبیر است ، پس از بازیابی مولفه های مذکور و تدوین الگوی آرمانشهر مد نظر امیر، مدل مذکور، با دیگر تئوری های موجود در این زمینه مقایسه شده است .روش پژوهش : روش تحقیق در پژوهش حاضر تطبیقی - تحلیلی است . برای دستیابی به سابقه ادبیات نظری موضوع، از شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای استفاده شده است . در راستای دستیابی به هدف تحقیق ، ابتدا یک طبقه بندی مفهومی ، از نتایج مطالعات موجود، بروی مفهوم و ساختار آرمانشهرهای ایرانی - اسلامی انجام شده، سپس با استفاده از چهاچوب مفهومی بدست آمده، سوالات پژوهش پاسخ داده شده است .نتیجه گیری : یافته های پژوهش حاکی از آن است که خیال "کنستیتوسیون" به همراه اجرای "دولت منتظم " رهیافت امیر، برای ایجاد مدینه فاضله بوده است . او در راستای تحقق اهداف خود، اصلاحات گستردهای در حوزههای مختلف از جمله سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی و همچنین کالبدی پایه گذاری نمود که مستقیما با برخی از اصول آرمانشهرهای اندیشمندان همچون فارابی ، ابن خلدون و ابن سینا در خصوص رسیدن به فضای حیات طیبه ، همسو و هماهنگ بوده است .

Keywords:

امیرکبیر , آرمانشهر ایرانی -اسلامی , کنستیتوسیون , دولت منتظم , فضای حیات طیبه