تاثیر شکل صفحه مستغرق بر آب شستگی موضعی و الگوی رسوب گذاری در کانال های آبرفتی

صفحات مستغرق (صفحات آیوا) روشی نو و کارآمد جهت مدیریت رسوبات رودخانه ای می باشد. یکی از عوامل موثر بر کارایی و عملکرد صفحات مستغرق، شکل صفحات می باشد. تا کنون عمدتا استفاده از صفحات مستطیلی مرسوم بوده است، ولی به منظور کاهش ابعاد و بهینه سازی شکل صفحات، جهت کاهش هزینه ها و نیز کاهش آب شستگی، مطالعاتی در حال انجام است که تحقیق حاضر نیز در این راستا انجام شده است. در این تحقیق، با استفاده از مدل فیزیکی، چهار شکل صفحات، شامل: صفحه ی مستطیلی تخت و سه صفحه ی مستطیلی با بریدگی های ۳۰ درجه، ۴۵ درجه، و ۶۰ درجه در لبه ی ابتدایی صفحه مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایش ها در اعداد فرود ۱۴/۰، ۱۶/۰، ۱۸/۰، و ۲۰/۰ انجام شده است. در اعداد فرود ۱۴/۰ و ۱۶/۰، شرایط آب زلال و در اعداد فرود ۱۸/۰ و ۲۰/۰، شرایط بستر متحرک برقرار می باشد. نتایج تحقیق، عملکرد صفحات را بر اساس تاثیر شکل صفحات بر آب شستگی موضعی پیرامون صفحات، و نحوه ی توزیع رسوبات در پایین دست صفحات مشخص می سازد. حداکثر کاهش عمق چاله ی فرسایشی، به ازای بریدگی °۶۰ در لبه ی ابتدایی صفحات و نسبت به صفحه ی مستطیلی ساده، در اعداد فرود ۱۴/۰ و ۱۶/۰ به ترتیب ۳۳ و ۴۹ درصد و در اعداد فرود ۱۸/۰ و ۲۰/۰ به ترتیب ۴۳ درصد و ۲۸ درصد تعیین شد. همچنین، بیش ترین کاهش عمق آب شستگی در لبه ی ابتدایی صفحات، در بریدگی ۶۰ درجه صفحات مشاهده شد. مقدار کاهش عمق آب شستگی نسبت به صفحه ی مستطیلی اولیه، به ترتیب ۴۱%، ۴۸%، و ۶۱% برای اعداد فرود ۱۴/۰، ۱۶/۰، و ۱۸/۰ حاصل شد. در عدد فرود ۲۰/۰، عمق آب شستگی در لبه ی ابتدایی صفحه بسیار ناچیز و در حدود صفر می باشد.

Keywords:

آب زلال , آب شستگی موضعی , بستر متحرک , صفحات مستغرق , کانال های آبرفتی