اجزای مقاومت ژنوتیپ های کلزا، Brassica napus L. به شته مومی کلم، Brevicoryne brassicae (L.)

شته مومی کلم  یکی از آفات مهم کلزا است. به منظور ارزیابی مقاومت ۲۱ ژنوتیپ کلزا در برابر شته مومی کلم طی سال های ۸۷-۱۳۸۵، آزمایشی در شرایط مزرعه­ای و گلخانه­ای انجام گرفت. در هر سال دو آزمایش جداگانه و هر کدام در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آلودگی طبیعی و عدم­آلودگی در مزرعه اجرا گردید. شاخص آلودگی و شاخص کاهش تابعی عملکرد در مزرعه محاسبه شد. به منظور مقایسه میزان تحمل گلخانه ای، ژنوتیپ ها در قالب طرح کاملا تصادفی در دو آزمایش مجزای آلوده و عدم­آلوده، هر کدام با سه تکرار در گلدان کاشته شدند و شاخص های کاهش تابعی طول ساقه و خسارت وارد شده به گیاهان اندازه­گیری گردیدند. در آزمایش آنتی بیوز، نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته مومی کلم روی ژنوتیپ ها در قالب طرح کاملا تصادفی در ۱۰ تکرار در شرایط گلخانه ای محاسبه شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب کرت های خردشده در زمان نشان داد که شاخص آلودگی در بین ژنوتیپ­ها، سال های اجرای آزمایش و زمان­های نمونه­برداری اختلاف معنی­داری داشتند. ژنوتیپ Opera با ۲۳/۴ کم ترین شاخص آلودگی را داشت. تجزیه مرکب شاخص کاهش عملکرد دانه و اجزای آن اختلاف معنی داری را بین ژنوتیپ ها نشان داد. شاخص های خسارت و کاهش طول ساقه ژنوتیپ ها اختلاف معنی­داری در آزمایش تحمل گلخانه داشتند. در بین ژنوتیپ ها از نظر نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته در آزمایش گلخانه ای آنتی بیوز، تفاوت معنی دار مشاهده شد. ژنوتیپOkapi  با ۲۱/۰rm= (ماده/ماده/روز) کم ترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت را داشت. در نهایت، ژنوتیپ های Okapi و Opera به ترتیب با ۵۸/۲۳ و ۷۸/۱۹ بیش ترین مقادیر شاخص مقاومت گیاهی را نسبت به شته مومی کلم نشان دادند.

Keywords:

آنتی بیوز , تحمل , شاخص آلودگی , شته مومی کلم , کلزا