مدیریت مشارکتی در اکوسیستم های بیابانی؛ مطالعه ی شبکه ی همکاری نهادهای مردمی و دولتی در جنگل های حرا (جزیره ی قشم)

مدیریت مشارکتی در حفاظت از اکوسیستم های بیابانی، به دلیل حساسیت و شکنندگی بالای این اکوسیستم ها حائز اهمیت است. بااین حال، توجه ناکافی به موقعیت ذینفعان در شبکه روابط اجتماعی، منجر به شکست آن شده است. لذا شناسایی بازیگران کلیدی در مدیریت مشارکتی اکوسیستم های بیابانی مهم است. این مطالعه به منظور بررسی انسجام شبکه ی همکاری و تعیین بازیگران کلیدی ذینفعان دولتی در دو سطح نهادهای دولتی و مردمی با رویکرد مدیریت مشارکتی انجام شده است. اطلاعات و داده ها از طریق روش های پیمایشی، مصاحبه و شرکت در جلسات با نمایندگان دستگاه ها و جوامع محلی جمع آوری شد. پس از شناسایی ۴۵ نهاد دولتی ذینفع، یک پرسشنامهتحلیل شبکه اجتماعی تهیه و توسط ۴۱ نفر از اعضای جامعه محلی و ۳۴ نفر از  نهادهای دولتی تکمیل شد. سپس داده های تهیه شده وارد نرم افزار مایکروسافت اکسل شده و با استفاده از نرم افزار UCINET۶.۷۱۸ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از دو ماتریس تک وجهی سازمان- سازمان و مردم- سازمان برای ترسیم شبکه ها استفاده شد و سپس شاخص های کلان و خرد شبکه مانند تراکم، مرکزیت بینابینی، نقاط برشی، مرکزیت درجه و مرکزیت بینابینی برای تفسیر شبکه ها محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص تراکم در هر دو شبکه ی همکاری سازمان- سازمان (۶۷۲/۰) و مردم- سازمان (۷۷/۰) بیش ازحد میانگین ارزیابی شده است و بنابراین قابل قبول است. همچنین، اداره ی حفاظت محیط زیست شهرستان قشم دارای بالاترین شاخص مرکزیت بینابینی در بین ۴۵ دستگاه شناسایی شده در هر دو شبکه ی همکاری است. بنابراین، همکاری بیشتر سازمان های درگیر در مدیریت مشارکتی منابع طبیعی برای حفاظت و توسعه جنگل های حرا به منظور کاهش هر نوع آلودگی محیط زیست پیشنهاد می شود.

Keywords:

تحلیل شبکه اجتماعی , تراکم , جنگل های حرا , مدیریت مشارکتی , مرکزیت درجه , NetDraw