اثر دما و بارندگی بر تولید روی زمین مراتع هیر و نئور استان اردبیل

هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین تولید روی زمین فرم های رویشی گندمیان، پهن برگان علفی، بوته ای ها و تولید کل با عوامل دما و بارندگی ۲۵ ساله، سال ماقبل نمونه برداری و سال نمونه برداری در مراتع هیر و نئور استان اردبیل بوده است. تولید سطح زمین در سه پروفیل ارتفاعی ۱۴۴۶ تا ۲۷۵۰ متر با استفاده از روش قطع و توزین در پلات های یک متر مربعی (جمعا ۳۳۰ پلات) نمونه برداری شد. دما و بارندگی برای هر نقطه با استفاده ازگرادیان محاسبه شد. نتایج نشان داد با گذشت زمان بارندگی کاهش، دما افزایش و میزان تولید کاهش یافته است. همچنین بین دما و بارندگی با تولید فرم های رویشی و کل رابطه معنی دار (۰۱/۰>P) بوده و تولید گندمیان و کل با بارندگی رابطه مستقیم دارند. همچنین بیشترین مقدار تولید پهن برگان علفی در طبقه میانی و بیشترین تولید بوته ای ها در طبقات بالاتر بارندگی سالانه ثبت شد. نتایج اثرات دما نیز نشان داد تولید گندمیان و تولید کل با دما رابطه عکس داشته و بیشترین مقدار تولید پهن برگان علفی و بوته ای ها، به ترتیب در طبقات میانی و پایین دمایی سالانه ثبت شد. با توجه به صحت معادلات رگرسیون نقشه های تولید در محیط GIS تهیه شد. نتایج نشان داد که نقشه های تهیه شده توسط داده های اقلیمی سال ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ نسبت به داده های اقلیمی ۲۵ ساله نتیجه بهتری داشته است. از نتایج این مطالعه می توان در تعادل بین عرضه و تقاضای تولید، زیتوده و شاخص توازن کربن اکوسیستم که یک ابزار بالقوه مهم از نظر توسعه پایدار است و به عنوان شاخص تنش بر محیط زیست ناشی از افزایش مصرف زی توده است استفاده کرد.

Keywords:

رتفاعات هیر و نئور , استان اردبیل , مراتع , بیوماس روی زمین , عوامل اقلیمی , فرم رویشی